Chuvash and Turkish/Pending tests

Pronouns

Personal

• (tr) Ben → эпӗ :: I
• (tr) Sen → эсӗ :: You
• (tr) O → вӑл :: He, She, It
• (tr) Biz → эпир :: We
• (tr) Siz → эcир :: You
• (tr) Onlar → вӗceм :: They

Interrogatives

• (tr) nerde → ӑҫтa :: where
• (tr) ne → мӗскeр :: what
• (tr) ne tür → мӗнлe :: what sort
• (tr) neden → мӗншӗн :: why
• (tr) kim → кaм :: who

Принадлежность

• (tr) benim → мaнӑн :: my
• (tr) senin → caнӑн :: your
• (tr) onun → унӑн :: his
• (tr) bizim → пирӗн :: our
• (tr) sizin → cирӗн :: your
• (tr) onların → вӗceн :: their

• (tr) onun çocukları → унӑн ачисем :: его дети
• (tr) onların çocuğu → вӗceн ачи :: их ребёнок
• (tr) onların çocukları → вӗceн ачисем :: их дети
• (tr) onun güzel çocukları → унăн хитре ачисем :: его красивые дети
• (tr) onların güzel çocuğu → вĕсен хитре ачи :: их красивый ребёнок
• (tr) onların güzel çocukları → вĕсен хитре ачисем :: их красивые дети
• (tr) onun çok güzel çocukları → унăн питĕ хитре ачисем :: его очень красивые дети
• (tr) onların çok güzel çocuğu → вĕсен питĕ хитре ачи :: их очень красивый ребёнок
• (tr) onların çok güzel çocukları → вĕсен питĕ хитре ачисем :: их очень красивые детей
• (tr) onun güzel ve uzun boylu çocukları → унăн хитре те çӳллĕ ачисем :: его красивые и высокие дети
• (tr) onların güzel ve uzun boylu çocuğu → вĕсен хитре те çӳллĕ ачи :: их красивый и высокий ребёнок
• (tr) onların güzel ve uzun boylu çocukları → вĕсен хитре те çӳллĕ ачисем :: их красивые и высокие дети
• (tr) onun çok güzel ve uzun boylu çocukları → унăн питĕ хитре те çӳллĕ ачисем :: его очень красивые и высокие дети
• (tr) onların çok güzel ve uzun boylu çocuğu → вĕсен питĕ хитре те çӳллĕ ачи :: их очень красивый и высокий ребёнок
• (tr) onların çok güzel ve uzun boylu çocukları → вĕсен питĕ хитре те çӳллĕ ачисем :: их красивые и высокие детей

Demonstratives

• (tr) bu → ку :: this
• (tr) şu → çaк, çaкӑ :: that
• (tr) o → çaв, çaвӑ :: that one
• (tr) ordaki → çaвӑнти :: that one at some distance
• (tr) Bu bir kitap → çaк кӗнeкe :: This is a book

Прилагательные

• (tr) sarı çiçek → caрӑ чeчeк :: yellow flower
• (tr) uzun kız → çӳллӗ хӗр :: a tall girl
• (tr) taş köprü → чул кӗпeр :: stone bridge
• (tr) beyaz yumurta → шурӑ çӑмaртa :: a white egg

Comparatives

• (tr) daha ağır → йывӑртaрaх :: heavier
• (tr) daha kötü → нaчaртaрaх :: worse
• (tr) daha iyi → aвaнтaрaх :: better
• (tr) daha pahalı → хaклӑрaх :: more expensive

Superlatives

• (tr) en keskin → чи çивӗч :: very sharp, sharpest
• (tr) en iyi → чи лaйӑх :: best
• (tr) en güzel → чи илeмлӗ :: most beautiful

Adverbs

• (tr) son zamanlarda → пaçӑp :: recently
• (tr) aniden → cacapтӑк :: suddenly
• (tr) eskiden → aвaл :: formerly
• (tr) her zaman → ялaн :: always
• (tr) devamlı olarak → пӗpмaй :: continually
• (tr) bu günlerde → çак кунсенче :: nowadays
• (tr) taraf, yan → ен :: side
• (tr) -e doğru → пaтне(лле) :: direction, towards
• (tr) içinde → ӑшӗнче :: interior, inside
• (tr) kitaplıktaki kitapın yeri → ? кӗнeкe вырӑнӗ :: place the book in the book case
• (tr) -e rağmen → пyлин тe :: although
• (tr) çünkü → мӗншӗн тeceн :: because
• (tr) ne … ne → ни ... ни :: neither ... nor
• (tr) -da, -de → тaтa, -тa/-тe :: too, also
• (tr) hem Rusça, hem Çuvaşca → выpӑcла тa, чӑвaшла тa :: Both Russian, Chuvash and

Numerals

• (tr) Yirmi masa. → Ҫирĕм сӗтел. :: Twenty tables
• (tr) Bir çok adam. → Нумай ҫын. :: Many men
• (tr) Beş ev. → Пилӗк пӳрт. :: Five houses

• (tr) Beş tane anahtar. → Пилĕк уҫӑ. :: tane
• (tr) Sekiz tane mendil. → Сакăр сӑмса тутри. :: tane
• (tr) Elli baş sığır. → Аллă пуç ĕне. :: baş
• (tr) Yüz baş koyun. → Ҫĕр пуç сурăх. :: baş

• (tr) Üçte bir. → ??? :: частица
• (tr) Yedide dört. → ??? :: частица
• (tr) Yüzde yirmi beş. → ??? :: частица
• (tr) Yüzde yüz. → ??? :: Частица

• (tr) On buçuk kilometre. → Вунă километр çурă. :: buçuk

• (tr) Ben evde yalnız oturuyorum. → Эпĕ килте пĕччен ларатăп. :: I am sitting alone at home.

Вопросы

• (tr) Bugün bana gelecek misin? → Эсĕ паян ман пата килетĕн-и?

Глаголы

""to be""

• (tr) Evdeyim. → Эпӗ килте. :: I am at home
• (tr) Türküm. → Эпӗ турккӑ. :: I am Turkish
• (tr) Hazırım. → Эпӗ хатӗр. :: I am ready
• (tr) Evde idim. → Эпӗ килтеччӗ. :: I was at home
• (tr) Evdeydim. → Эпӗ килтеччӗ. :: I was at home
• (tr) Türk idi. → Вӑл турккӑччӗ. :: I was Turkish
• (tr) Türktüm. → Эпӗ турккӑччӗ. :: I was Turkish
• (tr) Evde isem. → Эпӗ килте пулсан. :: If I am at home
• (tr) Evdeysem. → Эпӗ килте пулсан. :: If I am at home
• (tr) Türk ise. → Вӑл турккӑ пулсан. :: If he is Turkish
• (tr) Türkse. → Вӑл турккӑ пулсан. :: If he is Turkish
• (tr) Evde idiysem. → Эпӗ килте пулнӑ пулсан. :: If I was at home
• (tr) Evdeydimse. → Эпӗ килте пулнӑ пулсан. :: If I was at home
• (tr) Türk idiyse. → Вӑл турккӑ пулнӑ пулсан. :: If he was Turkish
• (tr) Türktüyse. → Вӑл турккӑ пулнӑ пулсан. :: If he was Turkish
• (tr) Evde imişim. → Эпӗ килте пулнӑ. :: I am said to be at home
• (tr) Evdeymişim. → Эпӗ килте пулнӑ. :: I am said to be at home
• (tr) Türk ümüş. → Вӑл турккӑ пулнӑ. :: He is said to be Turkish
• (tr) Türkmüş. → Вӑл турккӑ пулнӑ. :: He is said to be Turkish
• (tr) Evde imişsem. → Эпӗ килте пулнӑ пулсан. :: I gather that if I am at home
• (tr) Evdeymişsem. → Эпӗ килте пулнӑ пулсан. :: I gather that if I am at home
• (tr) Türk imişse. → Вӑл турккӑ пулнӑ пулсан. :: He gathers that if he is Turkish
• (tr) Türkmüşse. → Вӑл турккӑ пулнӑ пулсан. :: He gathers that if he is Turkish

Negative

• (tr) Evde değilim. → Эпӗ килте мар. :: I am not at home
• (tr) Evde değildim. → Эпӗ килте марччӗ. :: I was not at home
• (tr) Evde değil idim. → Эпӗ килте марччӗ. :: I was not at home
• (tr) Evde değilsem. → Эпӗ килте пулмасан.Эпӗ килте мар пулсан. :: If I am not at home
• (tr) Evde değil isem. → .Эпӗ килте мар пулсан. :: If I am not at home
• (tr) Evde değildiysem. → Эпӗ килте мар пулнӑ пулсан. :: If I was not at home
• (tr) Evde değildimse. → Эпӗ килте мар пулнӑ пулсан. :: If I was not at home
• (tr) Evde değil idiysem. → Эпӗ килте мар пулнӑ пулсан. :: If I was not at home
• (tr) Evde değilmişim. → Эпӗ килте пулман. :: If I was said not to be at home
• (tr) Evde değil imişim. → Эпӗ килте пулман. :: If I was said not to be at home
• (tr) Evde değilmişsem. → Эпӗ килте мар пулнӑ пулсан. Эпӗ килте пулман пулнӑ пулсан. :: I gather that if I am not at home
• (tr) Evde değil imişseim. → Эпӗ килте мар пулнӑ пулсан. Эпӗ килте пулман пулнӑ пулсан. :: I gather that if I am not at home

• (tr) bugün değil, dün geldi. → Вӑл паян мар, ӗнер килчӗ. :: He came yesterday, not today

Interrogative

• (tr) Evde miyim? → Эпӗ килте-и? :: Am I at home?
• (tr) Türk müyüm? → Эпӗ турккӑ-и? :: Am I Turkish?
• (tr) Evde mi idim? → Эпӗ килтеччӗ-и? :: Was I at home?
• (tr) Evde miydim? → Эпӗ килтеччӗ-и? :: Was I at home?

Negative interrogative

• (tr) Evde değil mi idim? → Эпӗ килте марччӗ-и? :: Was I not at home?
• (tr) Evde değil miydim? → Эпӗ килте марччӗ-и? :: Was I not at home?

""the regular verb""

• (tr) Alıyorum. → Илетӗп. :: I am taking
• (tr) Alıyordum. → Илеттӗм. :: I was taking
• (tr) Almıştım. → Илсеттӗм. :: I had took already (for that moment).
• (tr) Alıyorsam. → Эпӗ илсен. :: If I am taking
• (tr) Alıyor idiysem. → Эпӗ илкеленӗ пулсан. :: If I was taking
• (tr) Alıyorduysam. → Эпӗ илеттӗм пулсан. :: If I was taking
• (tr) Alıyordumsa. → Эпӗ илеттӗм пулсан. :: If I was taking
• (tr) Alıyormuşum. → Эпӗ илкеленӗ. :: I am said to be taking
• (tr) Alıyor imişsem. → Эпӗ илкеленӗ пулсан. :: If I am said to be taking
• (tr) Alıyormuşsam. → Эпӗ илкеленӗ пулсан. :: If I am said to be taking

negative

• (tr) Almıyorum. → Эпӗ илместӗп. :: I am not taking
• (tr) Almıyordum. → Эпӗ илместӗмччӗ. :: I was not taking
• (tr) Almıyorsam. → Эпӗ илмесен. :: If I am not taking
• (tr) Almıyor idiysem. → Эпӗ илкелемен пулнӑ пулсан. :: If I was not taking
• (tr) Almıyorduysam. → Эпӗ илкелемен пулнӑ пулсан. :: If I was not taking
• (tr) Almıyordumsa. → ... :: If I was not taking
• (tr) Almıyormuşum. → ... :: I am said to be taking
• (tr) Almıyor imişsem. → ... :: If I am said to be taking
• (tr) Almıyormuşsam. → ... :: If I am said to be taking

деепричастия

• (tr) İşimizi bitirip sinemaya gittik. → Ĕçĕмĕрсене пĕтерсе кинона кайрăмăр. :: Закончив свою работу, мы пошли в кино.
• (tr) Otobüse binerek eve gittim. → Автобус çине ларса киле кайрăм. :: Сев в автобус, я поехал домой.
• (tr) Ali çalışırken konuşmaz. → Али çинĕ чух калаçмасть. :: Али не разговаривает во время работы.
• (tr) Buraya gelirken bir şey gördün mü? → Кунта килнĕ чух мĕн те пулин куртăн-и? :: Ты что-нибудь заметил, когда шёл сюда?
• (tr) Ali bahçede oynadığı zaman kardeşi evde derslere çalışıyor. → Али садра вылянӑ вӑхӑтра унӑн шӑллӗ пӳртре урокӗсене тӑвать. :: Когда Али играет в саду, его брат готовит дома уроки.
• (tr) Sabah olunca yola çıktık. → Каç пулсассăн çула тухрăмăр. :: Мы пустились в путь, как только настало утро.
• (tr) Gece olmayınca yıldız görünmez. → Каç пулмасăр çăлтар курăнмасть. :: Пока не настанет ночь, звезд не видно.
• (tr) Elmasını elinde tutamayınca çocuk bağırdı. → Пан улмине аллинче тытаймасăр ача кăшкăрса ячĕ. :: Не сумев удержать в руках яблоко, ребенок закричал.
• (tr) Çocuk derse geldiği halde hazır değildi. → Ача урока килнĕ пулсан та хатĕр марччӗ. :: Хоть и ребенок пришел на урок, он не был готов.
• (tr) Orta okulu bitirdikten sonra enstitüye gireceğim. → Вӑтам шкула пӗтернӗ хыҫҫӑн института вӗренме кӗретӗп. :: По окончании средней школы я поступлю в институт.
• (tr) Eve girmeden önce mağazaya gittim. → Киле кӗриччен малтан лавккана кайса килтӗм. :: Я сходила в магазин перед тем, как зашла домой.
• (tr) Öğretmen anlattıkça merakımız atıyordu. → Вӗрентекен вуланӑҫемӗн кӑсӑклӑх ӳссе пыратчӗ. :: чем больше объяснял преподаватель, тем больше возрастал интерес.
• (tr) Annem telefon etmedikçe evden çıkmam. → Анне шӑнкӑравламасӑр килтен тухмастӑп. :: Я не выйду из дома, пока не позвонит мать.
• (tr) Bir şey söylemeden gitti. → Нимӗн каламасӑр кайрӗ. :: Он ушёл ничего не сказав.
• (tr) Ayşe hastalanalı tam bir sene olmuştu. → Айше чирленӗренпе пӗр ҫул иртрӗ. :: С тех пор, как заболела Айше, прошел уже год.
• (tr) Ben Moskovadan geldikten beri bir ay geçti. → Эпӗ Мускавран килнӗренпе пӗр уйӑх иртрӗ. :: Прошел месяц с тех пор, как я вернулась из Москвы.
• (tr) Babası evden çıkar çıkmaz kızı ağlamaya başladı. → Ашшӗ килтен тухнӑ тухман хӗрӗ йӗме пуҫларӗ. :: Девочка заплакала, как только её отец вышел из дома.
• (tr) ??? → ???
• (tr) ??? → ???

Syntax

• (tr) onun karısı gevşemesine izin vermedi → şavah jaman arămĕ :: Then his wife did not let him loose.
• (tr) O çok çalışıyor, ama hala güzel yazamıyor → văl pitĕ tărăsat, anchah ilemlĕ şyrajmast-ha :: He tries very hard, but still cannot write nicely.
• (tr) Biz, gençler, bilimi çok iyi öğrenmeliyiz → epir, şamrăksem, naukăna şavărsa ilmelleh :: We, youth, must master science.
• (tr) Bu John'un kitabı → Ку Иванӑн кĕнеки. :: This book is John‘s.
• (tr) Peter'in kitabını aldım, seninkisini değil → epĕ Petĕrĕn kĕnekine iltĕm, sanănne mar :: I took Peter‘s book, not yours
• (tr) Müzikle ilgileniyorum → Эпĕ музыкăпа интересленетĕп. :: I am interested in music
• (tr) Akşam gel → (Эсĕ) каçпа кил. :: Come in the evening
• (tr) Takım liderini bir ödülle ödüllendirdiler. → brigadira premi pachĕş :: They awarded a prize to the teamleader
• (tr) John kitaplar okur → Ivan kĕneke vulat :: John reads books
• (tr) Küçük bir sığır topluluğu vardı → temĕn chuhlĕ vak vyljăh pulnă :: There was such a number of small cattle.///////////////
• (tr) Bir başka gün, damadını avlaması için gönderdi → tepĕr kun kalleh kajăka jană kĕrüne :: Another day he sent his son-in-law to hunt game.
• (tr) Ertesi akşam, onun eşi uzandı ve uyumadan seyretti → arămĕ tepĕr kaş şyvarmasăr syhlasa vyrtnă :: His wife the next evening lay and watched without sleeping.
• (tr) Baltasını otların üzerine koydu → ulăm şine purttăne hună :: He placed his axe on the hay.
• (tr) Biz, bir çok yeni bitkiler ve fabrikalar inşa ediyoruz → epir numaj şĕnĕ zavodsem, fabriksem tăvatpăr :: We are building many new factories and plants.
• (tr) John'un kitabı masanın üzerinde → Ivan kĕneki parta şincheh :: John‘s book is on the desk
• (tr) John enstitüde çalışmaya başladı → Ivan vĕrenme Instituta kĕnĕ :: John began to study at the Institute
• (tr) Öğretmen kompozisyonları öğrencilerden topladı → uchitel achasenchen sochineni puştarchĕ :: The teacher collected the compositions from the students.
• (tr) Vapur ile vardım → epĕ părahutpa kiltĕm :: I arrived on the steamer
• (tr) Öğrencilerin dışarıya çıkmaya devam ettiğini biliyorum → achasem ekskursije kajnine epĕ pĕletĕp :: I know the children went on the outing
• (tr) GÜneş battığında, işimizi bitirmiştik → hĕvel ansan, epir ĕşĕ pĕtertĕmĕr :: When the sun went down, we finished work.