Difference between revisions of "Morphology of Turkmen"

From Apertium
Jump to navigation Jump to search
 
(37 intermediate revisions by 2 users not shown)
Line 1: Line 1:
  +
{{TOCD}}
 
==Verb-final voicing==
  
==Verb-final voicing==
   
Line 14: Line 15:
 
** <code>ýap>{U}p</code>:ýapyp
  
** <code>ýap>{U}p</code>:ýapyp
 
** sebäp>d{A}n sebäpden
  
** sebäp>d{A}n sebäpden
  +
** tarap>{s}{I}{n}>{D}{A}n:tarapyndan
  +
** tap>{U}p:tapyp
  +
** çap>{U}p:çapyp
  +
** sep>{U}p:sepip
 
* t
  
* t
 
** ýat>{U}p: ýatyp
  
** ýat>{U}p: ýatyp
Line 21: Line 26:
 
* ç
  
* ç
 
** <code>iç>{U}p</code>:içip
  
** <code>iç>{U}p</code>:içip
  +
** goç>{s}{I}{n}:goçy
  +
** seç>{U}p:seçip
  +
** saç>{s}{I}{n}:saçy
 
* k
  
* k
 
** <code>bak>ý{Ä}r</code>:bakýar
  
** <code>bak>ý{Ä}r</code>:bakýar
 
** pişik>l{A}r:pişikler
  
** pişik>l{A}r:pişikler
  +
** aşak>{s}{Y}{n}:aşaky
   
 
</div><div style="float: left; width: 50%">
  
</div><div style="float: left; width: 50%">
Line 32: Line 41:
 
** sebäp>{s}{Y}{n}>{N}{Y} sebäbini
  
** sebäp>{s}{Y}{n}>{N}{Y} sebäbini
 
** kitap>{s}{Y}{n}>{A} kitabyna
  
** kitap>{s}{Y}{n}>{A} kitabyna
  +
** jogap>{s}{Y}{n} jogaby
  +
** tep>{U}p tebip
 
* t
  
* t
 
** <code>et>{U}p</code>:edip
  
** <code>et>{U}p</code>:edip
Line 40: Line 51:
 
** zat>{s}{I}{n}:zady
  
** zat>{s}{I}{n}:zady
 
* ç
  
* ç
−
* güýç>{s}{I}{n}:güýji
 +
** güýç>{s}{I}{n}:güýji
  +
** gylyç>{s}{I}{n}:gylyjy
 
* k
  
* k
 
** pişik>({N}){I}ň:pişigiň
  
** pişik>({N}){I}ň:pişigiň
 
** töwerek>{s}{Y}{n}töweregi
  
** töwerek>{s}{Y}{n}töweregi
  +
** demirgazyk>{s}{Y}{n}>{D}{A}:demirgazygynda
  +
** hukuk>{s}{Y}{n}:hukugy
  +
** ýak>{U}p:ýagyp
  +
** ýyk>{U}p:ýygyp
   
 
</div>
  
</div>
   
 
=== As a table ===
  
=== As a table ===
−
Assuming it's intervocalic (+before ý{Ä}r), we get
  
   
 
{|class=wikitable
  
{|class=wikitable
 
|-
  
|-
  +
| voiced
−
!
  
−
!colspan=2| Voicing happens
 +
!colspan=2| before %>: :Vow
−
!colspan=2| Voicing doesn't happen
 +
!colspan=2| never
  +
!colspan=2| always
 
|-
  
|-
  +
| voiceless
−
! !! nouns !! verbs !! nouns !! verbs
  
  +
!colspan=2| syllable-finally
  +
!colspan=2| always
  +
!colspan=2| never
 
|-
  
|-
  +
! !! nouns !! verbs !! nouns !! verbs !! nouns !! verbs
−
! p
  
  +
|-
−
|valign="top"| mekdep<br />sebäp<br />kitap
  
  +
! p/b
−
|valign="top"|
  
  +
|valign="top"| mekdep<br />sebäp<br />kitap<br />jogap
  +
|valign="top"|
  +
|valign="top"| tarap
  +
|valign="top"| ýap<br />tap<br />çap<br />sep
  +
|valign="top"| klub
 
|valign="top"|
  
|valign="top"|
−
|valign="top"| ýap
  
 
|-
  
|-
−
! t
 +
! t/d
−
|valign="top"| zat
 +
|valign="top"| zat<br />ýurt
 
|valign="top"| et<br />git<br />döret<br />aýt
  
|valign="top"| et<br />git<br />döret<br />aýt
 
|valign="top"| döwlet
  
|valign="top"| döwlet
 
|valign="top"| ýat<br />ýet
  
|valign="top"| ýat<br />ýet
  +
|valign="top"| metod<br />milliard<br />wodoprowod<br />wodorod<br />wzwod
  +
|valign="top"| sorkuld
 
|-
  
|-
−
! ç
 +
! ç/j
−
|valign="top"| güýç
 +
|valign="top"| güýç<br />gylyç
 
|valign="top"|
  
|valign="top"|
  +
|valign="top"| goç<br />saç
  +
|valign="top"| iç<br />seç
  +
|valign="top"| massaj(?)
 
|valign="top"|
  
|valign="top"|
−
|valign="top"| iç
  
 
|-
  
|-
−
! k
 +
! k/g
−
|valign="top"| pişik<br />töwerek
 +
|valign="top"| pişik<br />töwerek<br />demirgazyk<br />hukuk<br />aşak
−
|valign="top"|
 +
|valign="top"| ýyk<br />ýak
−
|valign="top"| pişik
 +
|valign="top"| halk
 
|valign="top"| bak
  
|valign="top"| bak
  +
|valign="top"| sorag<br />ulag<br />çig<br />çyg<br />dolag<br />gyssag<br />dag
  +
|valign="top"| deg<br />sög<br />çig<br />eg<br />ýyg<br />bog<br />çog<br />çyzg<br />dog<br />sag<br />syg<br />ýag
 
|}
  
|}
  +
  +
=={U} ==
  +
  +
* no poss: c. -{n}{U}ň
  +
  +
** galanyň
  +
** dünýäniň
  +
** halkyň
  +
** okeanyň
  +
** obanyň
  +
** günüň
  +
  +
* bol>{U}p -> bolyp
  +
* dur>d{U} -> durdy
  +
* institut>s{Y}>{n}{Y}ň > institutynyň
  +
* ýurd>{n}{U}ň -> ýurduň
  +
* ýol>{n}{U}ň -> ýoluň
  +
* ok>{n}{U}ň -> okuň
  +
* huş>{n}{U}ň -> huşuň
  +
* gum>{n}{U}ň -> gumuň
  +
* suw>{n}{U}ň -> suwuň
  +
  +
<pre>
  +
- ^6/*6$ ^gördüler/gör<v><tv><past><p3><pl>$
  +
+ ^6/*6$ ^gördüler/*gördüler$
  +
  +
- ^3/*3$ ^gördüm/gör<v><tv><past><p1><sg>$
  +
+ ^3/*3$ ^gördüm/*gördüm$
  +
</pre>
  +
  +
=== Rounds ===
  +
* -nUň (okuň)
  +
  +
=== Doesn't round ===
  +
* -Ip (bolyp)
  +
  +
=== Unknown ===
  +
* -dI (durdy, gördü)
  +
* -sIn (ýurdu)
  +
  +
  +
==Todo==
  +
  +
* Türkiýe>{n}{Y}n -> Türkiýäniň
  +
* aýt>{y}p -> aýdyp
  +
* gülle>{y}p -> gülläp
  +
* ýöre>{y}p -> ýöräp
  +
* köçe>s{Y}>{n}{Y}n -> köçäniň
  +
* süýüm>{n}{U}ň -> süýümiň
  +
* goňşy - goňşusy - goňşuda
  +
  +
==Done==
  +
  +
===Epenthetic vowels in stems===
  +
  +
* döwür - döwri - döwründe
  +
* ogul - ogly - oglunyň
  +
* deňiz - deňzi - deňziniň
  +
  +
===Vowel lengthening in -m{A}k>{A}===
  +
  +
* et>m{A}k>{A} -> etmäge
  +
   
   

Latest revision as of 11:14, 16 April 2012

Verb-final voicing[edit]

p t k ç
ýapmak ýapyp ýap>{U}p etmek edip et>{U}p bakmak bakýar bak>ý{Ä}r içmek içip iç>{U}p

list[edit]

Voicing doesn't happen

  • p
    • ýap>{U}p:ýapyp
    • sebäp>d{A}n sebäpden
    • tarap>{s}{I}{n}>{D}{A}n:tarapyndan
    • tap>{U}p:tapyp
    • çap>{U}p:çapyp
    • sep>{U}p:sepip
  • t
    • ýat>{U}p: ýatyp
    • ýet>{U}p: ýetip
    • et>m{A}k etmek
    • döwlet>s{Y}n>n{Y} döwletini
  • ç
    • iç>{U}p:içip
    • goç>{s}{I}{n}:goçy
    • seç>{U}p:seçip
    • saç>{s}{I}{n}:saçy
  • k
    • bak>ý{Ä}r:bakýar
    • pişik>l{A}r:pişikler
    • aşak>{s}{Y}{n}:aşaky

Voicing happens

  • p
    • mekdep>{s}{Y}{n} mekdebi
    • sebäp>{s}{Y}{n}>{N}{Y} sebäbini
    • kitap>{s}{Y}{n}>{A} kitabyna
    • jogap>{s}{Y}{n} jogaby
    • tep>{U}p tebip
  • t
    • et>{U}p:edip
    • et>ý{Ä}r edýär
    • git>{U}p gidip
    • döret>{U}p döredip
    • aýt>{U}p aýdyp
    • zat>{s}{I}{n}:zady
  • ç
    • güýç>{s}{I}{n}:güýji
    • gylyç>{s}{I}{n}:gylyjy
  • k
    • pişik>({N}){I}ň:pişigiň
    • töwerek>{s}{Y}{n}töweregi
    • demirgazyk>{s}{Y}{n}>{D}{A}:demirgazygynda
    • hukuk>{s}{Y}{n}:hukugy
    • ýak>{U}p:ýagyp
    • ýyk>{U}p:ýygyp

As a table[edit]

voiced before %>: :Vow never always
voiceless syllable-finally always never
nouns verbs nouns verbs nouns verbs
p/b mekdep
sebäp
kitap
jogap 		tarap ýap
tap
çap
sep 		klub
t/d zat
ýurt 		et
git
döret
aýt 		döwlet ýat
ýet 		metod
milliard
wodoprowod
wodorod
wzwod 		sorkuld
ç/j güýç
gylyç 		goç
saç 		iç
seç 		massaj(?)
k/g pişik
töwerek
demirgazyk
hukuk
aşak 		ýyk
ýak 		halk bak sorag
ulag
çig
çyg
dolag
gyssag
dag 		deg
sög
çig
eg
ýyg
bog
çog
çyzg
dog
sag
syg
ýag

{U}[edit]

  • no poss: c. -{n}{U}ň
    • galanyň
    • dünýäniň
    • halkyň
    • okeanyň
    • obanyň
    • günüň
  • bol>{U}p -> bolyp
  • dur>d{U} -> durdy
  • institut>s{Y}>{n}{Y}ň > institutynyň
  • ýurd>{n}{U}ň -> ýurduň
  • ýol>{n}{U}ň -> ýoluň
  • ok>{n}{U}ň -> okuň
  • huş>{n}{U}ň -> huşuň
  • gum>{n}{U}ň -> gumuň
  • suw>{n}{U}ň -> suwuň
-      ^6/*6$ ^gördüler/gör<v><tv><past><p3><pl>$
+      ^6/*6$ ^gördüler/*gördüler$

-      ^3/*3$ ^gördüm/gör<v><tv><past><p1><sg>$
+      ^3/*3$ ^gördüm/*gördüm$

Rounds[edit]

  • -nUň (okuň)

Doesn't round[edit]

  • -Ip (bolyp)

Unknown[edit]

  • -dI (durdy, gördü)
  • -sIn (ýurdu)


Todo[edit]

  • Türkiýe>{n}{Y}n -> Türkiýäniň
  • aýt>{y}p -> aýdyp
  • gülle>{y}p -> gülläp
  • ýöre>{y}p -> ýöräp
  • köçe>s{Y}>{n}{Y}n -> köçäniň
  • süýüm>{n}{U}ň -> süýümiň
  • goňşy - goňşusy - goňşuda

Done[edit]

Epenthetic vowels in stems[edit]

  • döwür - döwri - döwründe
  • ogul - ogly - oglunyň
  • deňiz - deňzi - deňziniň

Vowel lengthening in -m{A}k>{A}[edit]

  • et>m{A}k>{A} -> etmäge
Retrieved from "https://wiki.apertium.org/w/index.php?title=Morphology_of_Turkmen&oldid=33648"