Sakha grammar

Verb morphology

Finite

Tense	Tag	Positive	Negative	Example(s)
Present	<aor>	-Aр (-ар/-ыыр)	-BAт (-бат)
Past	<ifi>	-T (-т)	-BAт (-ба-т-COP)
Plupast	<past>	-BIт (-быт-P2)	-BAтAх (-батах-P2)
Future	<pros>	-IAG суоҕа (-ыа(х)-P2 суоҕа)

• resultative past 1: -быт-COP | -батах-COP
• resultative past 2: -ан турар- | -бакка/-ымына турар-
• past episodal: -быт-таах-COP | -батах-таах-COP
  • 2nd variant: -быт-P2 баар | -быт-P2 суох
  • 3rd variant: -ан турар-даах-COP | -бакка/-ымына турар-даах-COP
• past imperfect: -ар эт-P2 | -бат эт-P2
  • 2nd variant: -ар-P2 | -бат-P2
• distant past: -быт эт-P2 | -батах эт-P2
• distant episodal past: -быттаах эт-P2 | -батахтаах эт-P2
  • or: -ан турардаах эт-P2 | -бакка/-ымына турардаах эт-P2
  • 2nd form: -быттаах-COP этэ | -батахтаах-COP этэ
    • or: -ан турардаах-COP этэ | -бакка/-ымына турардаах-COP этэ
  • another??: -быттаах-P2 | -батахтаах-P2
    • or: -ан турардаах-P2 | -бакка/-ымына турардаах-P2
  • and yet another??: -быт-P2 баар этэ | ???
  • and another????: -бытым баара | -бытым суоҕа
• assertive: -ыыһы-COP | -ым-ыыһы-COP / -ыа суох+COP / -ыа(х)-P2 суох
• necessitive: -ар-даах-COP
  • or: -ыах-таах-COP | -ыа суох-таах-COP

actually gna

• conditional: -тар-COP | -батар-COP
  • also with COP(ын)а

Imperative, optative, and friends

• near future (opt):
  • p1.sg: -ыым | -ым-ыым
  • p2.sg: - | -ыма
  • p3.sg: -дын | -батын
  • p2.du: -ыах | -ымыах
  • p1.pl: -ыаҕ-ыҥ / -ыах-айыҥ | -ым-ыаҕыҥ / -ым-ыахайыҥ
  • p2.pl: -ыҥ | -ымаҥ
  • p3.pl: -дын-нар | -батыннар
• отдаленное будущее повелительного наклонения:
  • p2.sg: -аар | -ымаар
  • p2.pl: -аарыҥ | -ымаарыҥ
  • alternative:
    • p2.sg: -аарый/-аарыый | -ымаарый/-ымаарыый
    • p2.pl: -аарыҥытый/-аарыҥытыый/-аарыҥытыный/-аарыҥытыныый | -ым-…
• еще один увещевательно-повелительный вариант повелительного наклонения: -ыах-COP(-ын)
  • -ыах-ты-COP(-ын)

Non-finite

• деепричастия: -ан, -а/-ыы, -ымына, -бакка, аары, -ымаары, -аат, -бытынанн, -бычча
• причастия: -ар/-ыыр, -быт, -ыах, -тах, -ардаах, -быттаах, -ыахтаах, -ааччы, -а илик

Descr.	Positive	Negative	Category	Example(s)
Aorist participle	-Ar	-BAt	ger	Үлэлиир аһыыр, үлэлээбэт аһаабат.
			gpr
Post-terminal (perf.)	-BIт	-BAтAх	gpr	Иван суруйбат суруга.
Prospective	-IAх	-IмIAх	gpr	Били үөрэниэх үөрэнэн бүтэн эрдэҕинэ.
Habitual / actor noun	-AAччI		gpr
Part. nondum facti	-A илик		gna
Imperfect participle	-Aн	-(I)мIнA	prc	Уол истэн турар.
??	-A	-(I)мIнA	gna
Abessive "without"	-BAккA		gna
Goal "in order to"	-AAрI		gna	Кыыһын булаары барда.
"as soon as"	-AAт		gna	Мин хоспор киирээт ардах түстэ.
Cause "because"	-BIччA		gna	Итини куттаммычча эттим.