Difference between revisions of "Tatar/Pronouns"

From Apertium
Jump to navigation Jump to search
 
(11 intermediate revisions by 2 users not shown)
Line 1: Line 1:
 
== Demonstrative pronouns ==
  
== Demonstrative pronouns ==
   
−
=== Demonstrative pronuns, which substitute nouns and adjectives ===
 +
<s>=== Demonstrative pronuns, which substitute nouns and adjectives ===</s>
   
 
{|class="wikitable"
  
{|class="wikitable"
 
|-
  
|-
−
! nom !! <nom> !! бу !! шул !! шушы !! теге !! ул !! !! мондый !! шундый !! шушындый !! тегенди !! андый
 +
! nom !! <nom> !! бу !! шул !! шушы !! теге !! ул !! !! мондый !! шундый !! шушындый !! тегенди !! андый !! кайсы
 
|-
  
|-
 
! gen
  
! gen
 
! <gen>
  
! <gen>
−
| моның || шуның || шушының || тегенең || аның || || мондыйның || шундыйның || шушындыйның || тегендинең || андыйның
+
| моның || шуның || шушының || тегенең || аның || || мондыйның || шундыйның || шушындыйның || тегендинең || андыйның ||
 
|-
  
|-
 
! dat
  
! dat
 
! <dat>
  
! <dat>
−
| моңа || шуңа || шушыңа || тегеңә || аңа || || мондыйга || шундыйга || шушындыйга || тегендигә || андыйга
+
| моңа || шуңа || шушыңа || тегеңә || аңа || || мондыйга || шундыйга || шушындыйга || тегендигә || андыйга ||
 
|-
  
|-
 
! acc
  
! acc
 
! <acc>
  
! <acc>
−
| моны || шуны || шушыны || тегене || аны || || мондыйны || шундыйны || шушындыйны || тегендине || андыйны
+
| моны || шуны || шушыны || тегене || аны || || мондыйны || шундыйны || шушындыйны || тегендине || андыйны ||
 
|-
  
|-
 
! loc
  
! loc
 
! <loc>
  
! <loc>
−
| монда || шунда || шушында || тегендә || анда || || мондыйда || шундыйда || шушындыйда || тегендидә || андыйда
 +
| монда || шунда || шушында || тегендә || анда || || мондыйда || шундыйда || шушындыйда || тегендидә || андыйда ||
 
|-
  
|-
 
! abl
  
! abl
 
! <abl>
  
! <abl>
−
| моннан || шуннан || шушыннан || тегеннән || аннан || || мондыйдан || шундыйдан || шушындыйдан || тегендидән || андыйдан
 +
| моннан || шуннан || шушыннан || тегеннән || аннан || || мондыйдан || шундыйдан || шушындыйдан || тегендидән || андыйдан ||
 
|-
  
|-
 
! pl
 
! pl
 
! <pl> N-INFL-COMMON ?
  
! <pl> N-INFL-COMMON ?
−
| болар || шулар || шушылар || тегеләр || алар || || мондыйлар || шундыйлар || шушындыйлар || тегендиләр || андыйлар
 +
| болар || шулар || шушылар || тегеләр || алар || || мондыйлар || шундыйлар || шушындыйлар || тегендиләр || андыйлар ||
 
|-
  
|-
 
! pos stem
  
! pos stem
−
! + POSSESSION
 +
! +POSSESSION
−
| бұны+ || осыны+ || оны+(?) || соны+ || || || || || || || || ?қайсы+
 +
| бу+ || шуны+ || шушы+ || теге+ || аны+ || || мондый+ || шундый+ || шушындый+ || тегендий+ || андый+ ||
  ⚫
|-
  +
! pos
  ⚫
! <px3sp>
  +
| бусы || шунысы || шушысы || тегесе || анысы || || мондые || шундые || шушындые || тегендие || андые ||
 
|-
  
|-
 
! like/as such
  
! like/as such
  ⚫
! <sim><ref>I'd say these are possible (were found in the corpus too, but all sound archaic and strange)</ref>
⚫
! <sim>
  
  +
| мондай || шундай || --- || --- || андай || || ---<ref>Nominal pronouns take this ending "easily" and are quite common (i.e. кемдәй, нәрсәдәй), but "шундыйдай" etc are, although imaginable in a spoken conversation, very rare. No occurence in the corpus</ref> || --- || --- || --- || --- || кандай (?)
−
| мындай || осындай || ондай || сондай || || || || || анадай || мынадай || сонадай || қандай
  
  ⚫
|-
  +
! locative attribute, relativized locative
  +
! <locattr>
  +
| мондагы || шундагы || шушындагы || тегендәге || андагы || || --- <ref>pronoun <adj><subst><locattr> is theoretically possible, but sounds strange; not found in corpus too</ref> || --- || --- || --- || --- ||
  ⚫
|-
  +
! !! !! бу !! шул !! шушы !! теге !! ул
 
|-
  
|-
 
! such way
  
! such way
−
! <adv>?
 +
! <adv>/<advl>?
−
| былай || осылай || олай || солай || || || || || || || || қалай
 +
| болай || шулай || шушылай || тегеләй || алай || || || || || || || калай
 
|-
  
|-
−
! so much
 +
! so much/till that time
 
!
 
!
−
| мұнша || осынша || онша || сонша || || || || || || || || қанша
 +
| монча<ref>Only dialectal variant</ref> || --- || --- || --- || --- || || || || || || || канча
⚫
|-
  
−
! in such a manner
  
⚫
! <adv>?
  
−
| былайша || осылайша || олайша || солайша || || || || || || || || қалайша
  
⚫
|-
  
−
!
  
⚫
!
 
−
| мұншалық || осыншалық || оншалық || соншалық || || || || || || || || қаншалық
  
⚫
|-
  
−
!
  
−
!
 
−
| мұншалықты || осыншалықты || оншалықты || соншалықты || || || || || || || ||
 
⚫
|-
  
−
!
  
−
!
 
−
| мұншама || осыншама || оншама || соншама || || || || || || || ||
 
⚫
|-
  
−
! in such an event
  
−
! <sim><loc>?
  
−
| мұндайда || осындайда || || || || || || || || || ||
 
⚫
|-
  
−
! verb
 
−
! <v><tv>
  
−
| бүйт- || || өйт- || сөйт- || || || || || || || || қайт-
  
−
|-
  
−
! relative loc
  
−
! <rloc>
  
−
| бұндағы (мұндағы) || осындағы || ондағы || сондағы || || || || || || || ||
  
 
|-
  
|-
 
! reason
  
! reason
 
! <reas>?
  
! <reas>?
  +
| --- || шунлыктан<ref>Let's add it just as <cnjsub> or <cnjadv></ref> || --- || --- || --- ||
−
| || ондықтан || || сондықтан || || || || || || || ||
 
  ⚫
|-
−  
 
|}
  
|}
   
−
=== <s>Demonstrative pronouns substituing adverbs</s> ===
 +
== Interrogative pronouns ==
   
 
{|class="wikitable"
  
{|class="wikitable"
 
|-
  
|-
  +
! nom !! <nom> !! кем !! нәрсә !! ни !! !! нинди !! ничә <ref>adding as <nowiki><num></nowiki></ref>
−
! !! !! бу !! шул !! шушы !! теге !! ул !! !! мондый !! шундый !! шушындый !! тегенди !! андый
  
 
|-
  
|-
  +
! gen
⚫
! like/as such
  
  ⚫
! <gen>
⚫
! <sim><ref>I'd say these are possible (were found in the corpus too, but all sound archaic and strange)</ref>
  
−
| мондай || шундай || --- || --- || андай
 +
| кемнең || нәрсәнең || нинең || || ниндинең || ничәнең
 
|-
  
|-
  +
! dat
−
! such way
  
−
! <adv>
 +
! <dat>
−
| болай || шулай || шушылай || тегеләй || алай
 +
| кемгә || нәрсәгә || нигә || || ниндигә || ничәгә
 
|-
  
|-
−
! so much
 +
! acc
−
!
+
! <acc>
  +
| кемне || нәрсәне || нине || || ниндине || ничәне
−
| мұнша || осынша || онша || сонша || || || || || || || || қанша
  
 
|-
  
|-
  +
! loc
−
!
  
−
!
+
! <loc>
  +
| кемдә || нәрсәдә || нидә || || ниндидә || ничәдә
−
| мұншалық || осыншалық || оншалық || соншалық || || || || || || || || қаншалық
  
 
|-
  
|-
  +
! abl
−
!
  
−
!
+
! <abl>
  +
| кемнән || нәрсәдән || нидән || || ниндидән || ничәдән
−
| мұншалықты || осыншалықты || оншалықты || соншалықты || || || || || || || ||
 
 
|-
  
|-
  ⚫
! pl
−
!
  
  +
! <pl> N-INFL-COMMON ?
−
!
 
  +
| кемнәр || нәрсәләр || ниләр || || ниндиләр || ничәләр
−
| мұншама || осыншама || оншама || соншама || || || || || || || ||
 
 
|-
  
|-
  +
! pos stem
−
! in such an event
  
  +
! +POSSESSION
−
! <sim><loc>?
  
  +
| кем+ || нәрсә+ || ни+ || || нинди+ || ничә
−
| мұндайда || осындайда || || || || || || || || || ||
 
 
|-
  
|-
−
! verb
+
! pos
−
! <v><tv>
 +
! <px3sp>
  +
| кеме || нәрсәсе || ние || || ниндие || ничәсе
−
| бүйт- || || өйт- || сөйт- || || || || || || || || қайт-
  
 
|-
  
|-
  ⚫
! like/as such
−
! relative loc
  
−
! <rloc>
 +
! <sim>
  +
| кемдәй || нәрсәдәй || нинди (нидәй) (?) || || --- || ---
−
| бұндағы (мұндағы) || осындағы || ондағы || сондағы || || || || || || || ||
  
  ⚫
|-
  +
! locative attribute, relativized locative
  +
! <locattr>
  +
| кемдәге || нәрсәдәге || нидәге || || ниндидәге || ничәдәге
 
|-
  
|-
 
! reason
  
! reason
 
! <reas>?
  
! <reas>?
  +
| --- || --- || нилектән || || --- || ---
−
| || ондықтан || || сондықтан || || || || || || || ||
 
  ⚫
|-
−  
 
|}
  
|}
  +
  +
== Reflexive pronouns ==
   
 
== Notes ==
  
== Notes ==
 
* Илсөяр шундый каты кычкырды, инде егерме-утыз адым китеп өлгергән рота командиры туктап артына борылды. (Г. Гобәй)
  
* Илсөяр шундый каты кычкырды, инде егерме-утыз адым китеп өлгергән рота командиры туктап артына борылды. (Г. Гобәй)
−
** pronoun <adj><advbl>
 +
** pronoun <adj><advl>
   
 
<references/>
  
<references/>
−  
−
* also (itj?): әні/әне, міне
  

Latest revision as of 14:10, 5 May 2012

Demonstrative pronouns[edit]

=== Demonstrative pronuns, which substitute nouns and adjectives ===

nom <nom> бу шул шушы теге ул мондый шундый шушындый тегенди андый кайсы
gen <gen> моның шуның шушының тегенең аның мондыйның шундыйның шушындыйның тегендинең андыйның
dat <dat> моңа шуңа шушыңа тегеңә аңа мондыйга шундыйга шушындыйга тегендигә андыйга
acc <acc> моны шуны шушыны тегене аны мондыйны шундыйны шушындыйны тегендине андыйны
loc <loc> монда шунда шушында тегендә анда мондыйда шундыйда шушындыйда тегендидә андыйда
abl <abl> моннан шуннан шушыннан тегеннән аннан мондыйдан шундыйдан шушындыйдан тегендидән андыйдан
pl <pl> N-INFL-COMMON ? болар шулар шушылар тегеләр алар мондыйлар шундыйлар шушындыйлар тегендиләр андыйлар
pos stem +POSSESSION бу+ шуны+ шушы+ теге+ аны+ мондый+ шундый+ шушындый+ тегендий+ андый+
pos <px3sp> бусы шунысы шушысы тегесе анысы мондые шундые шушындые тегендие андые
like/as such <sim>[1] мондай шундай --- --- андай ---[2] --- --- --- --- кандай (?)
locative attribute, relativized locative <locattr> мондагы шундагы шушындагы тегендәге андагы --- [3] --- --- --- ---
бу шул шушы теге ул
such way <adv>/<advl>? болай шулай шушылай тегеләй алай калай
so much/till that time монча[4] --- --- --- --- канча
reason <reas>? --- шунлыктан[5] --- --- ---

Interrogative pronouns[edit]

nom <nom> кем нәрсә ни нинди ничә [6]
gen <gen> кемнең нәрсәнең нинең ниндинең ничәнең
dat <dat> кемгә нәрсәгә нигә ниндигә ничәгә
acc <acc> кемне нәрсәне нине ниндине ничәне
loc <loc> кемдә нәрсәдә нидә ниндидә ничәдә
abl <abl> кемнән нәрсәдән нидән ниндидән ничәдән
pl <pl> N-INFL-COMMON ? кемнәр нәрсәләр ниләр ниндиләр ничәләр
pos stem +POSSESSION кем+ нәрсә+ ни+ нинди+ ничә
pos <px3sp> кеме нәрсәсе ние ниндие ничәсе
like/as such <sim> кемдәй нәрсәдәй нинди (нидәй) (?) --- ---
locative attribute, relativized locative <locattr> кемдәге нәрсәдәге нидәге ниндидәге ничәдәге
reason <reas>? --- --- нилектән --- ---

Reflexive pronouns[edit]

Notes[edit]

  • Илсөяр шундый каты кычкырды, инде егерме-утыз адым китеп өлгергән рота командиры туктап артына борылды. (Г. Гобәй)
    • pronoun <adj><advl>
  1. ↑ I'd say these are possible (were found in the corpus too, but all sound archaic and strange)
  2. ↑ Nominal pronouns take this ending "easily" and are quite common (i.e. кемдәй, нәрсәдәй), but "шундыйдай" etc are, although imaginable in a spoken conversation, very rare. No occurence in the corpus
  3. ↑ pronoun <adj><subst><locattr> is theoretically possible, but sounds strange; not found in corpus too
  4. ↑ Only dialectal variant
  5. ↑ Let's add it just as <cnjsub> or <cnjadv>
  6. ↑ adding as <num>
Retrieved from "https://wiki.apertium.org/w/index.php?title=Tatar/Pronouns&oldid=34026"