Difference between revisions of "Sakha grammar"
Jump to navigation
Jump to search
(→Finite) |
(→Finite) |
||
| Line 13: | Line 13: | ||
|- |
|- |
||
| Future || {{tag|pros}} || -IAG (-ыа(х)-P2) | -IAG суоҕа (-ыа(х)-P2 суоҕа) || |
| Future || {{tag|pros}} || -IAG (-ыа(х)-P2) | -IAG суоҕа (-ыа(х)-P2 суоҕа) || |
||
|- |
|||
|rowspan=2| Past imperfect || {{tag|pii}} || -Aр (-ар-P2) || -BAт (-бат-P2) || |
|||
|| {{tag|pii}} || -Aр эт (-ар эт-P2) || -BAт эт (-бат эт-P2) || |
|||
|- |
|- |
||
|} |
|} |
||
| Line 21: | Line 24: | ||
** 2nd variant: -быт-P2 баар | -быт-P2 суох |
** 2nd variant: -быт-P2 баар | -быт-P2 суох |
||
** 3rd variant: -ан турар-даах-COP | -бакка/-ымына турар-даах-COP |
** 3rd variant: -ан турар-даах-COP | -бакка/-ымына турар-даах-COP |
||
* past imperfect: -ар эт-P2 | -бат эт-P2 |
|||
** 2nd variant: -ар-P2 | -бат-P2 |
|||
* distant past: -быт эт-P2 | -батах эт-P2 |
* distant past: -быт эт-P2 | -батах эт-P2 |
||
* distant episodal past: -быттаах эт-P2 | -батахтаах эт-P2 |
* distant episodal past: -быттаах эт-P2 | -батахтаах эт-P2 |
||
Revision as of 13:14, 25 March 2015
Contents
Verb morphology
Finite
| Tense | Tag | Positive | Negative | Example(s) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Present | <aor> |
-Aр (-ар/-ыыр) | -BAт (-бат) | |||||
| Past | <ifi> |
-T (-т) | -BAт (-ба-т-COP) | |||||
| Plupast | <past> |
-BIт (-быт-P2) | -BAтAх (-батах-P2) | |||||
| Future | <pros> |
-IAG суоҕа (-ыа(х)-P2 суоҕа) | ||||||
| Past imperfect | <pii> |
-Aр (-ар-P2) | -BAт (-бат-P2) | <pii> |
-Aр эт (-ар эт-P2) | -BAт эт (-бат эт-P2) |
- resultative past 1: -быт-COP | -батах-COP
- resultative past 2: -ан турар- | -бакка/-ымына турар-
- past episodal: -быт-таах-COP | -батах-таах-COP
- 2nd variant: -быт-P2 баар | -быт-P2 суох
- 3rd variant: -ан турар-даах-COP | -бакка/-ымына турар-даах-COP
- distant past: -быт эт-P2 | -батах эт-P2
- distant episodal past: -быттаах эт-P2 | -батахтаах эт-P2
- or: -ан турардаах эт-P2 | -бакка/-ымына турардаах эт-P2
- 2nd form: -быттаах-COP этэ | -батахтаах-COP этэ
- or: -ан турардаах-COP этэ | -бакка/-ымына турардаах-COP этэ
- another??: -быттаах-P2 | -батахтаах-P2
- or: -ан турардаах-P2 | -бакка/-ымына турардаах-P2
- and yet another??: -быт-P2 баар этэ | ???
- and another????: -бытым баара | -бытым суоҕа
- assertive: -ыыһы-COP | -ым-ыыһы-COP / -ыа суох+COP / -ыа(х)-P2 суох
- necessitive: -ар-даах-COP
- or: -ыах-таах-COP | -ыа суох-таах-COP
actually gna
- conditional: -тар-COP | -батар-COP
- also with COP(ын)а
Imperative, optative, and friends
- near future (opt):
- p1.sg: -ыым | -ым-ыым
- p2.sg: - | -ыма
- p3.sg: -дын | -батын
- p2.du: -ыах | -ымыах
- p1.pl: -ыаҕ-ыҥ / -ыах-айыҥ | -ым-ыаҕыҥ / -ым-ыахайыҥ
- p2.pl: -ыҥ | -ымаҥ
- p3.pl: -дын-нар | -батыннар
- отдаленное будущее повелительного наклонения:
- p2.sg: -аар | -ымаар
- p2.pl: -аарыҥ | -ымаарыҥ
- alternative:
- p2.sg: -аарый/-аарыый | -ымаарый/-ымаарыый
- p2.pl: -аарыҥытый/-аарыҥытыый/-аарыҥытыный/-аарыҥытыныый | -ым-…
- еще один увещевательно-повелительный вариант повелительного наклонения: -ыах-COP(-ын)
- -ыах-ты-COP(-ын)
Non-finite
- деепричастия: -ан, -а/-ыы, -ымына, -бакка, аары, -ымаары, -аат, -бытынанн, -бычча
- причастия: -ар/-ыыр, -быт, -ыах, -тах, -ардаах, -быттаах, -ыахтаах, -ааччы, -а илик
| Descr. | Positive | Negative | Category | Example(s) |
|---|---|---|---|---|
| Aorist participle | -Ar | -BAt | ger | Үлэлиир аһыыр, үлэлээбэт аһаабат. |
| gpr | ||||
| Post-terminal (perf.) | -BIт | -BAтAх | gpr | Иван суруйбат суруга. |
| Prospective | -IAх | -IмIAх | gpr | Били үөрэниэх үөрэнэн бүтэн эрдэҕинэ. |
| Habitual / actor noun | -AAччI | gpr | ||
| Part. nondum facti | -A илик | gna | ||
| Imperfect participle | -Aн | -(I)мIнA | prc | Уол истэн турар. |
| ?? | -A | -(I)мIнA | gna | |
| Abessive "without" | -BAккA | gna | ||
| Goal "in order to" | -AAрI | gna | Кыыһын булаары барда. | |
| "as soon as" | -AAт | gna | Мин хоспор киирээт ардах түстэ. | |
| Cause "because" | -BIччA | gna | Итини куттаммычча эттим. |
