Difference between revisions of "Tatar/Pronouns"
< Tatar
Jump to navigation
Jump to search
(11 intermediate revisions by 2 users not shown) | |||
Line 1: | Line 1: | ||
== Demonstrative pronouns == |
== Demonstrative pronouns == |
||
− | === Demonstrative pronuns, which substitute nouns and adjectives === |
+ | <s>=== Demonstrative pronuns, which substitute nouns and adjectives ===</s> |
{|class="wikitable" |
{|class="wikitable" |
||
|- |
|- |
||
− | ! nom !! <nom> !! бу !! шул !! шушы !! теге !! ул !! !! мондый !! шундый !! шушындый !! тегенди !! андый |
+ | ! nom !! <nom> !! бу !! шул !! шушы !! теге !! ул !! !! мондый !! шундый !! шушындый !! тегенди !! андый !! кайсы |
|- |
|- |
||
! gen |
! gen |
||
! <gen> |
! <gen> |
||
− | | моның || шуның || шушының || тегенең || аның || || мондыйның || шундыйның || шушындыйның || тегендинең || андыйның |
+ | | моның || шуның || шушының || тегенең || аның || || мондыйның || шундыйның || шушындыйның || тегендинең || андыйның || |
|- |
|- |
||
! dat |
! dat |
||
! <dat> |
! <dat> |
||
− | | моңа || шуңа || шушыңа || тегеңә || аңа || || мондыйга || шундыйга || шушындыйга || тегендигә || андыйга |
+ | | моңа || шуңа || шушыңа || тегеңә || аңа || || мондыйга || шундыйга || шушындыйга || тегендигә || андыйга || |
|- |
|- |
||
! acc |
! acc |
||
! <acc> |
! <acc> |
||
− | | моны || шуны || шушыны || тегене || аны || || мондыйны || шундыйны || шушындыйны || тегендине || андыйны |
+ | | моны || шуны || шушыны || тегене || аны || || мондыйны || шундыйны || шушындыйны || тегендине || андыйны || |
|- |
|- |
||
! loc |
! loc |
||
! <loc> |
! <loc> |
||
− | | монда || шунда || шушында || тегендә || анда || || мондыйда || шундыйда || шушындыйда || тегендидә || андыйда |
+ | | монда || шунда || шушында || тегендә || анда || || мондыйда || шундыйда || шушындыйда || тегендидә || андыйда || |
|- |
|- |
||
! abl |
! abl |
||
! <abl> |
! <abl> |
||
− | | моннан || шуннан || шушыннан || тегеннән || аннан || || мондыйдан || шундыйдан || шушындыйдан || тегендидән || андыйдан |
+ | | моннан || шуннан || шушыннан || тегеннән || аннан || || мондыйдан || шундыйдан || шушындыйдан || тегендидән || андыйдан || |
|- |
|- |
||
! pl |
! pl |
||
! <pl> N-INFL-COMMON ? |
! <pl> N-INFL-COMMON ? |
||
− | | болар || шулар || шушылар || тегеләр || алар || || мондыйлар || шундыйлар || шушындыйлар || тегендиләр || андыйлар |
+ | | болар || шулар || шушылар || тегеләр || алар || || мондыйлар || шундыйлар || шушындыйлар || тегендиләр || андыйлар || |
|- |
|- |
||
! pos stem |
! pos stem |
||
− | ! + |
+ | ! +POSSESSION |
− | | |
+ | | бу+ || шуны+ || шушы+ || теге+ || аны+ || || мондый+ || шундый+ || шушындый+ || тегендий+ || андый+ || |
⚫ | |||
+ | ! pos |
||
⚫ | |||
+ | | бусы || шунысы || шушысы || тегесе || анысы || || мондые || шундые || шушындые || тегендие || андые || |
||
|- |
|- |
||
! like/as such |
! like/as such |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
+ | | мондай || шундай || --- || --- || андай || || ---<ref>Nominal pronouns take this ending "easily" and are quite common (i.e. кемдәй, нәрсәдәй), but "шундыйдай" etc are, although imaginable in a spoken conversation, very rare. No occurence in the corpus</ref> || --- || --- || --- || --- || кандай (?) |
||
− | | мындай || осындай || ондай || сондай || || || || || анадай || мынадай || сонадай || қандай |
||
⚫ | |||
+ | ! locative attribute, relativized locative |
||
+ | ! <locattr> |
||
+ | | мондагы || шундагы || шушындагы || тегендәге || андагы || || --- <ref>pronoun <adj><subst><locattr> is theoretically possible, but sounds strange; not found in corpus too</ref> || --- || --- || --- || --- || |
||
⚫ | |||
+ | ! !! !! бу !! шул !! шушы !! теге !! ул |
||
|- |
|- |
||
! such way |
! such way |
||
− | ! <adv>? |
+ | ! <adv>/<advl>? |
− | | |
+ | | болай || шулай || шушылай || тегеләй || алай || || || || || || || калай |
|- |
|- |
||
− | ! so much |
+ | ! so much/till that time |
! |
! |
||
− | | |
+ | | монча<ref>Only dialectal variant</ref> || --- || --- || --- || --- || || || || || || || канча |
⚫ | |||
− | ! in such a manner |
||
⚫ | |||
− | | былайша || осылайша || олайша || солайша || || || || || || || || қалайша |
||
⚫ | |||
− | ! |
||
⚫ | |||
− | | мұншалық || осыншалық || оншалық || соншалық || || || || || || || || қаншалық |
||
⚫ | |||
− | ! |
||
− | ! |
||
− | | мұншалықты || осыншалықты || оншалықты || соншалықты || || || || || || || || |
||
⚫ | |||
− | ! |
||
− | ! |
||
− | | мұншама || осыншама || оншама || соншама || || || || || || || || |
||
⚫ | |||
− | ! in such an event |
||
− | ! <sim><loc>? |
||
− | | мұндайда || осындайда || || || || || || || || || || |
||
⚫ | |||
− | ! verb |
||
− | ! <v><tv> |
||
− | | бүйт- || || өйт- || сөйт- || || || || || || || || қайт- |
||
− | |- |
||
− | ! relative loc |
||
− | ! <rloc> |
||
− | | бұндағы (мұндағы) || осындағы || ондағы || сондағы || || || || || || || || |
||
|- |
|- |
||
! reason |
! reason |
||
! <reas>? |
! <reas>? |
||
+ | | --- || шунлыктан<ref>Let's add it just as <cnjsub> or <cnjadv></ref> || --- || --- || --- || |
||
− | | || ондықтан || || сондықтан || || || || || || || || |
||
⚫ | |||
− | |||
|} |
|} |
||
− | + | == Interrogative pronouns == |
|
{|class="wikitable" |
{|class="wikitable" |
||
|- |
|- |
||
+ | ! nom !! <nom> !! кем !! нәрсә !! ни !! !! нинди !! ничә <ref>adding as <nowiki><num></nowiki></ref> |
||
− | ! !! !! бу !! шул !! шушы !! теге !! ул !! !! мондый !! шундый !! шушындый !! тегенди !! андый |
||
|- |
|- |
||
+ | ! gen |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
− | | |
+ | | кемнең || нәрсәнең || нинең || || ниндинең || ничәнең |
|- |
|- |
||
+ | ! dat |
||
− | ! such way |
||
− | ! < |
+ | ! <dat> |
− | | |
+ | | кемгә || нәрсәгә || нигә || || ниндигә || ничәгә |
|- |
|- |
||
− | ! |
+ | ! acc |
− | ! |
+ | ! <acc> |
+ | | кемне || нәрсәне || нине || || ниндине || ничәне |
||
− | | мұнша || осынша || онша || сонша || || || || || || || || қанша |
||
|- |
|- |
||
+ | ! loc |
||
− | ! |
||
− | ! |
+ | ! <loc> |
+ | | кемдә || нәрсәдә || нидә || || ниндидә || ничәдә |
||
− | | мұншалық || осыншалық || оншалық || соншалық || || || || || || || || қаншалық |
||
|- |
|- |
||
+ | ! abl |
||
− | ! |
||
− | ! |
+ | ! <abl> |
+ | | кемнән || нәрсәдән || нидән || || ниндидән || ничәдән |
||
− | | мұншалықты || осыншалықты || оншалықты || соншалықты || || || || || || || || |
||
|- |
|- |
||
⚫ | |||
− | ! |
||
+ | ! <pl> N-INFL-COMMON ? |
||
− | ! |
||
+ | | кемнәр || нәрсәләр || ниләр || || ниндиләр || ничәләр |
||
− | | мұншама || осыншама || оншама || соншама || || || || || || || || |
||
|- |
|- |
||
+ | ! pos stem |
||
− | ! in such an event |
||
+ | ! +POSSESSION |
||
− | ! <sim><loc>? |
||
+ | | кем+ || нәрсә+ || ни+ || || нинди+ || ничә |
||
− | | мұндайда || осындайда || || || || || || || || || || |
||
|- |
|- |
||
− | ! |
+ | ! pos |
− | ! < |
+ | ! <px3sp> |
+ | | кеме || нәрсәсе || ние || || ниндие || ничәсе |
||
− | | бүйт- || || өйт- || сөйт- || || || || || || || || қайт- |
||
|- |
|- |
||
⚫ | |||
− | ! relative loc |
||
− | ! < |
+ | ! <sim> |
+ | | кемдәй || нәрсәдәй || нинди (нидәй) (?) || || --- || --- |
||
− | | бұндағы (мұндағы) || осындағы || ондағы || сондағы || || || || || || || || |
||
⚫ | |||
+ | ! locative attribute, relativized locative |
||
+ | ! <locattr> |
||
+ | | кемдәге || нәрсәдәге || нидәге || || ниндидәге || ничәдәге |
||
|- |
|- |
||
! reason |
! reason |
||
! <reas>? |
! <reas>? |
||
+ | | --- || --- || нилектән || || --- || --- |
||
− | | || ондықтан || || сондықтан || || || || || || || || |
||
⚫ | |||
− | |||
|} |
|} |
||
+ | |||
+ | == Reflexive pronouns == |
||
== Notes == |
== Notes == |
||
* Илсөяр шундый каты кычкырды, инде егерме-утыз адым китеп өлгергән рота командиры туктап артына борылды. (Г. Гобәй) |
* Илсөяр шундый каты кычкырды, инде егерме-утыз адым китеп өлгергән рота командиры туктап артына борылды. (Г. Гобәй) |
||
− | ** pronoun <adj>< |
+ | ** pronoun <adj><advl> |
<references/> |
<references/> |
||
− | |||
− | * also (itj?): әні/әне, міне |
Latest revision as of 14:10, 5 May 2012
Demonstrative pronouns[edit]
=== Demonstrative pronuns, which substitute nouns and adjectives ===
nom | <nom> | бу | шул | шушы | теге | ул | мондый | шундый | шушындый | тегенди | андый | кайсы | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
gen | <gen> | моның | шуның | шушының | тегенең | аның | мондыйның | шундыйның | шушындыйның | тегендинең | андыйның | ||
dat | <dat> | моңа | шуңа | шушыңа | тегеңә | аңа | мондыйга | шундыйга | шушындыйга | тегендигә | андыйга | ||
acc | <acc> | моны | шуны | шушыны | тегене | аны | мондыйны | шундыйны | шушындыйны | тегендине | андыйны | ||
loc | <loc> | монда | шунда | шушында | тегендә | анда | мондыйда | шундыйда | шушындыйда | тегендидә | андыйда | ||
abl | <abl> | моннан | шуннан | шушыннан | тегеннән | аннан | мондыйдан | шундыйдан | шушындыйдан | тегендидән | андыйдан | ||
pl | <pl> N-INFL-COMMON ? | болар | шулар | шушылар | тегеләр | алар | мондыйлар | шундыйлар | шушындыйлар | тегендиләр | андыйлар | ||
pos stem | +POSSESSION | бу+ | шуны+ | шушы+ | теге+ | аны+ | мондый+ | шундый+ | шушындый+ | тегендий+ | андый+ | ||
pos | <px3sp> | бусы | шунысы | шушысы | тегесе | анысы | мондые | шундые | шушындые | тегендие | андые | ||
like/as such | <sim>[1] | мондай | шундай | --- | --- | андай | ---[2] | --- | --- | --- | --- | кандай (?) | |
locative attribute, relativized locative | <locattr> | мондагы | шундагы | шушындагы | тегендәге | андагы | --- [3] | --- | --- | --- | --- | ||
бу | шул | шушы | теге | ул | |||||||||
such way | <adv>/<advl>? | болай | шулай | шушылай | тегеләй | алай | калай | ||||||
so much/till that time | монча[4] | --- | --- | --- | --- | канча | |||||||
reason | <reas>? | --- | шунлыктан[5] | --- | --- | --- |
Interrogative pronouns[edit]
nom | <nom> | кем | нәрсә | ни | нинди | ничә [6] | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
gen | <gen> | кемнең | нәрсәнең | нинең | ниндинең | ничәнең | |
dat | <dat> | кемгә | нәрсәгә | нигә | ниндигә | ничәгә | |
acc | <acc> | кемне | нәрсәне | нине | ниндине | ничәне | |
loc | <loc> | кемдә | нәрсәдә | нидә | ниндидә | ничәдә | |
abl | <abl> | кемнән | нәрсәдән | нидән | ниндидән | ничәдән | |
pl | <pl> N-INFL-COMMON ? | кемнәр | нәрсәләр | ниләр | ниндиләр | ничәләр | |
pos stem | +POSSESSION | кем+ | нәрсә+ | ни+ | нинди+ | ничә | |
pos | <px3sp> | кеме | нәрсәсе | ние | ниндие | ничәсе | |
like/as such | <sim> | кемдәй | нәрсәдәй | нинди (нидәй) (?) | --- | --- | |
locative attribute, relativized locative | <locattr> | кемдәге | нәрсәдәге | нидәге | ниндидәге | ничәдәге | |
reason | <reas>? | --- | --- | нилектән | --- | --- |
Reflexive pronouns[edit]
Notes[edit]
- Илсөяр шундый каты кычкырды, инде егерме-утыз адым китеп өлгергән рота командиры туктап артына борылды. (Г. Гобәй)
- pronoun <adj><advl>
- ↑ I'd say these are possible (were found in the corpus too, but all sound archaic and strange)
- ↑ Nominal pronouns take this ending "easily" and are quite common (i.e. кемдәй, нәрсәдәй), but "шундыйдай" etc are, although imaginable in a spoken conversation, very rare. No occurence in the corpus
- ↑ pronoun <adj><subst><locattr> is theoretically possible, but sounds strange; not found in corpus too
- ↑ Only dialectal variant
- ↑ Let's add it just as <cnjsub> or <cnjadv>
- ↑ adding as <num>