Difference between revisions of "Tatar/Pronouns"

From Apertium
Jump to navigation Jump to search
 
(12 intermediate revisions by 2 users not shown)
Line 1: Line 1:
== Demonstrative pronouns ==
== Demonstrative pronouns ==


=== Demonstrative pronuns, which substitute nouns and adjectives ===
<s>=== Demonstrative pronuns, which substitute nouns and adjectives ===</s>


{|class="wikitable"
{|class="wikitable"
|-
|-
! nom !! <nom> !! бу !! шул !! шушы !! теге !! ул !! !! мондый !! шундый !! шушындый !! тегенди !! андый
! nom !! <nom> !! бу !! шул !! шушы !! теге !! ул !! !! мондый !! шундый !! шушындый !! тегенди !! андый !! кайсы
|-
|-
! gen
! gen
! <gen>
! <gen>
| моның || шуның || шушының || тегенең || аның || || мондыйның || шундыйның || шушындыйның || тегендинең || андыйның
| моның || шуның || шушының || тегенең || аның || || мондыйның || шундыйның || шушындыйның || тегендинең || андыйның ||
|-
|-
! dat
! dat
! <dat>
! <dat>
| моңа || шуңа || шушыңа || тегеңә || аңа || || мондыйга || шундыйга || шушындыйга || тегендигә || андыйга
| моңа || шуңа || шушыңа || тегеңә || аңа || || мондыйга || шундыйга || шушындыйга || тегендигә || андыйга ||
|-
|-
! acc
! acc
! <acc>
! <acc>
| моны || шуны || шушыны || тегене || аны || || мондыйны || шундыйны || шушындыйны || тегендине || андыйны
| моны || шуны || шушыны || тегене || аны || || мондыйны || шундыйны || шушындыйны || тегендине || андыйны ||
|-
|-
! loc
! loc
! <loc>
! <loc>
| монда || шунда || шушында || тегендә || анда || || мондыйда || шундыйда || шушындыйда || тегендидә || андыйда
| монда || шунда || шушында || тегендә || анда || || мондыйда || шундыйда || шушындыйда || тегендидә || андыйда ||
|-
|-
! abl
! abl
! <abl>
! <abl>
| моннан || шуннан || шушыннан || тегеннән || аннан || || мондыйдан || шундыйдан || шушындыйдан || тегендидән || андыйдан
| моннан || шуннан || шушыннан || тегеннән || аннан || || мондыйдан || шундыйдан || шушындыйдан || тегендидән || андыйдан ||
|-
|-
! pl
! pl
! <pl> N-INFL-COMMON ?
! <pl> N-INFL-COMMON ?
| болар || шулар || шушылар || тегеләр || алар || || мондыйлар || шундыйлар || шушындыйлар || тегендиләр || андыйлар
| болар || шулар || шушылар || тегеләр || алар || || мондыйлар || шундыйлар || шушындыйлар || тегендиләр || андыйлар ||
|-
|-
! pos stem
! pos stem
! + POSSESSION
! +POSSESSION
| бұны+ || осыны+ || оны+(?) || соны+ || || || || || || || || ?қайсы+
| бу+ || шуны+ || шушы+ || теге+ || аны+ || || мондый+ || шундый+ || шушындый+ || тегендий+ || андый+ ||
⚫
|-
! pos
⚫
! <px3sp>
| бусы || шунысы || шушысы || тегесе || анысы || || мондые || шундые || шушындые || тегендие || андые ||
|-
|-
! like/as such
! like/as such
⚫
! <sim><ref>I'd say these are possible (were found in the corpus too, but all sound archaic and strange)</ref>
⚫
! <sim>
| мондай || шундай || --- || --- || андай || || ---<ref>Nominal pronouns take this ending "easily" and are quite common (i.e. кемдәй, нәрсәдәй), but "шундыйдай" etc are, although imaginable in a spoken conversation, very rare. No occurence in the corpus</ref> || --- || --- || --- || --- || кандай (?)
| мындай || осындай || ондай || сондай || || || || || анадай || мынадай || сонадай || қандай
⚫
|-
! locative attribute, relativized locative
! <locattr>
| мондагы || шундагы || шушындагы || тегендәге || андагы || || --- <ref>pronoun <adj><subst><locattr> is theoretically possible, but sounds strange; not found in corpus too</ref> || --- || --- || --- || --- ||
⚫
|-
! !! !! бу !! шул !! шушы !! теге !! ул
|-
|-
! such way
! such way
! <adv>?
! <adv>/<advl>?
| былай || осылай || олай || солай || || || || || || || || қалай
| болай || шулай || шушылай || тегеләй || алай || || || || || || || калай
|-
|-
! so much
! so much/till that time
!
!
| мұнша || осынша || онша || сонша || || || || || || || || қанша
| монча<ref>Only dialectal variant</ref> || --- || --- || --- || --- || || || || || || || канча
⚫
|-
! in such a manner
⚫
! <adv>?
| былайша || осылайша || олайша || солайша || || || || || || || || қалайша
⚫
|-
!
⚫
!
| мұншалық || осыншалық || оншалық || соншалық || || || || || || || || қаншалық
⚫
|-
!
!
| мұншалықты || осыншалықты || оншалықты || соншалықты || || || || || || || ||
⚫
|-
!
!
| мұншама || осыншама || оншама || соншама || || || || || || || ||
⚫
|-
! in such an event
! <sim><loc>?
| мұндайда || осындайда || || || || || || || || || ||
|-
! verb
! <v><tv>
| бүйт- || || өйт- || сөйт- || || || || || || || || қайт-
|-
! relative loc
! <rloc>
| бұндағы (мұндағы) || осындағы || ондағы || сондағы || || || || || || || ||
|-
|-
! reason
! reason
! <reas>?
! <reas>?
| --- || шунлыктан<ref>Let's add it just as <cnjsub> or <cnjadv></ref> || --- || --- || --- ||
| || ондықтан || || сондықтан || || || || || || || ||
⚫
|-

|}
|}


=== <s>Demonstrative pronouns substituing adverbs</s> ===
== Interrogative pronouns ==


{|class="wikitable"
{|class="wikitable"
|-
|-
! nom !! <nom> !! кем !! нәрсә !! ни !! !! нинди !! ничә <ref>adding as <nowiki><num></nowiki></ref>
! !! !! бу !! шул !! шушы !! теге !! ул !! !! мондый !! шундый !! шушындый !! тегенди !! андый
|-
|-
! gen
! like/as such
⚫
! <gen>
⚫
! <sim><ref>I'd say these are possible (were found in the corpus too, but all sound archaic and strange)</ref>
| кемнең || нәрсәнең || нинең || || ниндинең || ничәнең
| мондай || -- || ондай || сондай || || || || || анадай || мынадай || сонадай || қандай
|-
|-
! dat
! such way
! <adv>?
! <dat>
| кемгә || нәрсәгә || нигә || || ниндигә || ничәгә
| былай || осылай || олай || солай || || || || || || || || қалай
|-
|-
! so much
! acc
!
! <acc>
| кемне || нәрсәне || нине || || ниндине || ничәне
| мұнша || осынша || онша || сонша || || || || || || || || қанша
|-
|-
! loc
! in such a manner
! <adv>?
! <loc>
| кемдә || нәрсәдә || нидә || || ниндидә || ничәдә
| былайша || осылайша || олайша || солайша || || || || || || || || қалайша
|-
|-
! abl
!
!
! <abl>
| кемнән || нәрсәдән || нидән || || ниндидән || ничәдән
| мұншалық || осыншалық || оншалық || соншалық || || || || || || || || қаншалық
|-
|-
⚫
! pl
!
! <pl> N-INFL-COMMON ?
!
| кемнәр || нәрсәләр || ниләр || || ниндиләр || ничәләр
| мұншалықты || осыншалықты || оншалықты || соншалықты || || || || || || || ||
|-
|-
! pos stem
!
! +POSSESSION
!
| кем+ || нәрсә+ || ни+ || || нинди+ || ничә
| мұншама || осыншама || оншама || соншама || || || || || || || ||
|-
|-
! pos
! in such an event
! <sim><loc>?
! <px3sp>
| кеме || нәрсәсе || ние || || ниндие || ничәсе
| мұндайда || осындайда || || || || || || || || || ||
|-
|-
! verb
! like/as such
! <v><tv>
! <sim>
| кемдәй || нәрсәдәй || нинди (нидәй) (?) || || --- || ---
| бүйт- || || өйт- || сөйт- || || || || || || || || қайт-
|-
|-
! locative attribute, relativized locative
! relative loc
! <rloc>
! <locattr>
| кемдәге || нәрсәдәге || нидәге || || ниндидәге || ничәдәге
| бұндағы (мұндағы) || осындағы || ондағы || сондағы || || || || || || || ||
|-
|-
! reason
! reason
! <reas>?
! <reas>?
| --- || --- || нилектән || || --- || ---
| || ондықтан || || сондықтан || || || || || || || ||
⚫
|-

|}
|}

== Reflexive pronouns ==


== Notes ==
== Notes ==
* Илсөяр шундый каты кычкырды, инде егерме-утыз адым китеп өлгергән рота командиры туктап артына борылды. (Г. Гобәй)
* Илсөяр шундый каты кычкырды, инде егерме-утыз адым китеп өлгергән рота командиры туктап артына борылды. (Г. Гобәй)
** pronoun <adj><advbl>
** pronoun <adj><advl>


<references/>
* also (itj?): әні/әне, міне

Latest revision as of 14:10, 5 May 2012

Demonstrative pronouns[edit]

=== Demonstrative pronuns, which substitute nouns and adjectives ===

nom <nom> бу шул шушы теге ул мондый шундый шушындый тегенди андый кайсы
gen <gen> моның шуның шушының тегенең аның мондыйның шундыйның шушындыйның тегендинең андыйның
dat <dat> моңа шуңа шушыңа тегеңә аңа мондыйга шундыйга шушындыйга тегендигә андыйга
acc <acc> моны шуны шушыны тегене аны мондыйны шундыйны шушындыйны тегендине андыйны
loc <loc> монда шунда шушында тегендә анда мондыйда шундыйда шушындыйда тегендидә андыйда
abl <abl> моннан шуннан шушыннан тегеннән аннан мондыйдан шундыйдан шушындыйдан тегендидән андыйдан
pl <pl> N-INFL-COMMON ? болар шулар шушылар тегеләр алар мондыйлар шундыйлар шушындыйлар тегендиләр андыйлар
pos stem +POSSESSION бу+ шуны+ шушы+ теге+ аны+ мондый+ шундый+ шушындый+ тегендий+ андый+
pos <px3sp> бусы шунысы шушысы тегесе анысы мондые шундые шушындые тегендие андые
like/as such <sim>[1] мондай шундай --- --- андай ---[2] --- --- --- --- кандай (?)
locative attribute, relativized locative <locattr> мондагы шундагы шушындагы тегендәге андагы --- [3] --- --- --- ---
бу шул шушы теге ул
such way <adv>/<advl>? болай шулай шушылай тегеләй алай калай
so much/till that time монча[4] --- --- --- --- канча
reason <reas>? --- шунлыктан[5] --- --- ---

Interrogative pronouns[edit]

nom <nom> кем нәрсә ни нинди ничә [6]
gen <gen> кемнең нәрсәнең нинең ниндинең ничәнең
dat <dat> кемгә нәрсәгә нигә ниндигә ничәгә
acc <acc> кемне нәрсәне нине ниндине ничәне
loc <loc> кемдә нәрсәдә нидә ниндидә ничәдә
abl <abl> кемнән нәрсәдән нидән ниндидән ничәдән
pl <pl> N-INFL-COMMON ? кемнәр нәрсәләр ниләр ниндиләр ничәләр
pos stem +POSSESSION кем+ нәрсә+ ни+ нинди+ ничә
pos <px3sp> кеме нәрсәсе ние ниндие ничәсе
like/as such <sim> кемдәй нәрсәдәй нинди (нидәй) (?) --- ---
locative attribute, relativized locative <locattr> кемдәге нәрсәдәге нидәге ниндидәге ничәдәге
reason <reas>? --- --- нилектән --- ---

Reflexive pronouns[edit]

Notes[edit]

  • Илсөяр шундый каты кычкырды, инде егерме-утыз адым китеп өлгергән рота командиры туктап артына борылды. (Г. Гобәй)
    • pronoun <adj><advl>
  1. ↑ I'd say these are possible (were found in the corpus too, but all sound archaic and strange)
  2. ↑ Nominal pronouns take this ending "easily" and are quite common (i.e. кемдәй, нәрсәдәй), but "шундыйдай" etc are, although imaginable in a spoken conversation, very rare. No occurence in the corpus
  3. ↑ pronoun <adj><subst><locattr> is theoretically possible, but sounds strange; not found in corpus too
  4. ↑ Only dialectal variant
  5. ↑ Let's add it just as <cnjsub> or <cnjadv>
  6. ↑ adding as <num>
Retrieved from "https://wiki.apertium.org/w/index.php?title=Tatar/Pronouns&oldid=34026"