Difference between revisions of "Polish and Lower Sorbian/Pending tests"

From Apertium
Jump to navigation Jump to search
m (simple example to start)
 
 
(6 intermediate revisions by one other user not shown)
Line 1: Line 1:
  +
{{TOCD}}
;Adverbs
 
  +
===Przymiotniki===
  +
* {{test|dsb|To běšo jogo staršy syn.|To był jego starszy syn.}}
  +
* {{test|dsb|Jogo swójski bratš jo jogo pśeraźił.|Zdradził go własny brat.}}
  +
* {{test|dsb|dolnoserbska ortografija|ortografia dolnołużycka}}
  +
* {{test|dsb|Cerwjene mórjo|Morze Czerwone}}
  +
* {{test|dsb|Słyńco jo ceły źeń swěśiło.|Słońce świeciło cały dzień.}}
  +
* {{test|dsb|Zymny wětš dujo pśez Błota, kótarež jo běły sněg wuzapokšywał.|Zimny wiatr wieje przez białe, przykryte śniegiem Błota.}}
  +
* {{test|dsb|Kompozicija ako słowotworna metoda jo w dolnoserbšćinje podrědowanu rolu grała.|Złożenie jako metoda słowotwórcza odgrywała w języku dolnołużyckim podrzędną rolę.}}
  +
* {{test|dsb|Grodk jo staršy ako Chośebuz.|Grodk jest starszy od Chociebuża.}}
  +
* {{test|dsb|zachopjeńk měrca|początek marc}}
  +
* {{test|dsb|źiśecy chor|chór dziecięcy}}
  +
* {{test|dsb|wótšy kuchinski nož|ostry nóż kuchenny}}
  +
* {{test|dsb|wótšy protest|ostry, gwałtowny protest}}
  +
* {{test|dsb|Wjacork serbskeje literatury, muziki a źiwadła w Praze.|Wieczorek łużyckiej literatury, muzyki i teatru w Pradze}}
  +
* {{test|dsb|w połączeniu: maśerna rěc|język ojczysty}}
  +
* {{test|dsb|łatyńska rěc|język łaciński, łacina}}
  +
* {{test|dsb|Jaden gólc w Brjazynje jo ceły źeń kónje pasł.|Pewien chłopak w Briesen cały dzień pasł konie.}}
  +
* {{test|dsb|Někotare mysle až jo to jadna rěc, druge až stej to rozdźělnej samostatnej rěcy.|Niektórzy myślą, że jest to jeden język, drudzy, że są to oddzielne, samodzielne języki.}}
  +
* {{test|dsb|Stary a nazgónity źěd jo raz gronił:|Stary i doświadczony dziad powiedział raz:}}
   
  +
===Przysłówki===
  +
* {{test|dsb|Wón jo kónja do drebota pógónił. |Pognał konia kłusem.}}
  +
* {{test|dsb|We młodej wutšobje njamožo tužyca dłujko kněžyś.|W młodym sercu smutek długo panować nie może.}}
  +
* {{test|dsb|Dom jo masiwnje twarjony|Dom jest masywnie zbudowany.}}
 
* {{test|dsb|mjazy swětowyma wojnoma|w międzywojniu}}
 
* {{test|dsb|mjazy swětowyma wojnoma|w międzywojniu}}
  +
  +
===Zaimki wskazujace i osobowe===
  +
* {{test|dsb|Zyma jogo tśěso|Zimno go trzęsie}}
  +
* {{test|dsb|Wóna bydli w Andorrje.|Ona mieszka w Andorze.}}
  +
* {{test|dsb|– Co sy kupił? – To, což jo mě maś powěźeła.|– Co kupiłeś? – To, co mi mama powiedziała.}}
  +
  +
===Zaimki dzierżawcze===
  +
* {{test|dsb|Kócka swóje kóśeta ližo.|Kotka liże swoje kocięta.}}
  +
* {{test|dsb|za wašu a našu lichotu|za wolność waszą i naszą}}
  +
* {{test|dsb|Conozco a Juan, pero no conozco a su mujer.|Znam Jana, ale nie znam jego żony.}}
  +
* {{test|dsb|Conozco a Juana, pero no conozco a su marido.|Znam Janinę, ale nie znam jej męża.}}
  +
* {{test|dsb|Señor director, acaba de llamar su mujer.|Panie dyrektorze, przed chwilą dzwoniła pana żona.}}
  +
* {{test|dsb|Kuždy z nas jo to wěźeł.|Każdy z nas to wiedział.}}
  +
  +
===Spójniki i zdania złożone===
  +
* {{test|dsb|Gaž jo był 2 lěśe stary, jo jogo nan wumrěł.|Gdy miał 2 lata, umarł jego ojciec.}}
  +
* {{test|dsb|Toś to zjawjenje jo typiske za luźi, kotarež su se dolnoserbšćinu w šuli pśiswojli.|To zjawisko jest typowe dla ludzi, którzy przyswoili sobie dolnołużycki w szkole.}}
  +
* {{test|dsb|Kito Michałk — tak gronjašo se tomu molarjeju — njeběšo zły, ale jano lažkomyslony cłowjek.|Kito Michałk - tak nazywał się ten malarz - nie był złym, lecz tylko lekkomyślnym człowiekiem.}}
  +
* {{test|dsb|Krowa i śele|Krowa i cielę}}
  +
* {{test|dsb|Gaž jo kócor z domu, ga maju myšy swóju wólu.|Gdy kota nie ma, myszy harcują.}}
  +
* {{test|dsb|Gaž maš gluku, se śi jězyk njezawijo.|Jeśli masz szczęście, nie połamiesz sobie języka.}}
  +
* {{test|dsb|Gaž nalěśe pśichada, wótnowijo se ceła zemja.|Gdy nadchodzi wiosna, cała ziemia się odnawia.}}
  +
* {{test|dsb|We wjelikich stronach Dolneje Łužyce jo mimo nimskeje rěcy teke dolnoserbska rěc doma: ako w pisnej tak teke w powědanej wobchadnej formje.|Na wielu terenach Dolnych Łużyc poza językiem niemieckim używany jest także język dolnołużycki, tak w formie pisanej, jak i w potocznej, mówionej.}}
  +
* {{test|dsb|Wopytaj powědaś serbski z tymi luźimi, kenž rozměju serbski, lěcrownož sy zwucony z nimi nimski powědaś.|Spróbuj rozmawiać po łużycku z tymi ludźmi, którzy rozumieją łużycki, ale z którymi jesteś przyzwyczajony rozmawiać po niemiecku.}}
  +
* {{test|dsb|Barliń a Hamburg stej měsće, kótarejž stej rownocasnje kraja.|Berlin i Hamburg są miastami, które są równocześnie landami.}}
  +
* {{test|dsb|W Borkowach bydle luźe w samotnosći a se wjasele, gaž pśidu gósći.|W Borkowach ludzie mieszkają w samotności i cieszą się, gdy przyjdą goście.}}
  +
* {{test|dsb|Kuždy Pólak, kenž te dwóje knigły pśecytajo, buźo serbski wuměś.|Każdy Polak, który przeczyta te dwie książki, będzie mówił po łużycku.}}
  +
* {{test|dsb|Wužywanje słowjańskich požyconkow, to groni de facto górnoserbskich, jo sporadiske.|Używanie zapożyczeń słowiańskich, to znaczy de facto górnołużyckich, jest sporadyczne.}}
  +
* {{test|dsb|Ten september na pśikład jo myslony za to, pokazaś na wšaki part nimsko-serbsku bikulturalnosć a pśirodnu dwojorěcnosć města.|Ten wrzesień na przykład jest pomyślany po to, by pokazać na rozmaite sposoby niemiecko-łużycką dwukulturalność i naturalną dwujęzyczność miasta.}}
  +
* {{test|dsb|Cakamy, až wóna wšykno pśigótujo.|Czekamy, aż ona wszystko przygotuje.}}
  +
* {{test|dsb|Don Bosco jo měł wurědny dar: Což jo raz cytał abo słyšał, to jo se naraz markował. |Don Bosco miał szczególny dar: co raz przeczytał albo usłyszał, od razu zapamiętywał.}}
  +
* {{test|dsb|Pótom jo do Turina šeł, źož jo wiźeł bědne žywjenje tysacych bźezdomnych gólcow.|Potem poszedł do Turynu, gdzie widział biedne życie tysięcy bezdomnych chłopców.}}
  +
* {{test|dsb|Njewěm, źož som mój kłobyk połožył.|Nie wiem, gdzie położyłem mój kapelusz.}}
  +
* {{test|dsb|Wiźaŕ jo nanoju wěšćił, až buźo jogo syn pak wjeliki kral pak wjeliki swěty.|Prorok wieszczył ojcu, że jego syn będzie albo wielkim królem, albo wielkim świętym.}}
  +
* {{test|dsb|Pśeto kuždy, kenž pšosy, dostańo, a chtož pyta, namakajo, a tomu, kenž klapa, buźo wotwoŕone.|Każdy bowiem, kto prosi, bierze; a kto szuka, znajduje; a temu, co kołacze, będzie otworzono.}}
  +
  +
===Przyimki===
  +
* {{test|dsb|Wón jo jej dom wugótował.|On zapisał jej dom w testamencie.}}
  +
* {{test|dsb|Bramborska granicujo z Pólskeju|Brandenburgia graniczy z Polską}}
  +
* {{test|dsb|Wót nazymy 2003 až do lěśa 2004 jo Mato mimo źěła.|Od jesieni 2003 aż do wiosny 2004 Mato był bez pracy.}}
  +
* {{test|dsb|W zymje we Błośe jo tež wjasele.|W zimie w Spreewaldzie też jest wesoło.}}
  +
* {{test|dsb|Napśisko stoj pśed njeju Hanzo, pśijaśel dawno minjonych lět.|Nagle wyrósł przed nią Hanzo, przyjaciel z dawnych lat.}}
  +
* {{test|dsb|Krowa i śeletko|Krowa z cielątkiem}}
  +
* {{test|dsb|Prědne pisne teksty po serbsku mamy z casa po 1500 zachowane.|Pierwsze zachowane łużyckie teksty pisane pochodzą z okresu po roku 1500.}}
  +
* {{test|dsb|Medicina pśez smarkawu|Lekarstwo na katar.}}
  +
* {{test|dsb|Napśisko stoj pśed njeju Hanzo, pśijaśel dawno minjonych lět.|Nagle wyrósł przed nią Hanzo, przyjaciel z dawno minionych lat.}}
  +
* {{test|dsb|graś na gitarje|grać na gitarze}}
  +
* {{test|dsb|Po nocach běšo z Božydarom grał šach|Po nocach grał z Bożydarem w szachy.}}
  +
* {{test|dsb|graś chowanje|bawić się w chowanego}}
  +
* {{test|dsb|Ja bydlim w Awstriskej|Mieszkam w Austrii.}}
  +
* {{test|dsb|Ja bydlim w Belgiskej|Mieszkam w Belgii.}}
  +
* {{test|dsb|Kak su w Běłoruskej se šćitali pšawa narodnych mjeńšynow?|Jak na Białorusi przestrzegano praw mniejszości etnicznych?}}
  +
* {{test|dsb|Dańska granicujo z Nimskeju.|Dania graniczy z Niemcami.}}
  +
* {{test|dsb|Chorwatska granicujo z Słowjeńskeju.|Chorwacja graniczy ze Słowenią.}}
  +
* {{test|dsb|Rumuńska granicujo z Bulgarskeju.|Rumunia graniczy z Bułgarią.}}
  +
* {{test|dsb|Turkojska granicujo z Grichiskeju.|Turcja graniczy z Grecją.}}
  +
* {{test|dsb|Estniska granicujo z Letiskeju.|Estonia graniczy z Łotwą.}}
  +
* {{test|dsb|Špańska granicujo z Portugalskeju.|Hiszpania graniczy z Portugalią.}}
  +
* {{test|dsb|Norwegska granicujo z Šwedskeju.|Norwegia graniczy z Szwecją.}}
  +
* {{test|dsb|Norwegska granicujo z Šwedojskeju.|Norwegia graniczy z Szwecją.}}
  +
* {{test|dsb|Słowakska granicujo z Českeju.|Słowacja graniczy z Czechami.}}
  +
* {{test|dsb|Słowakska granicujo z Čechojskeju.|Słowacja graniczy z Czechami.}}
  +
* {{test|dsb|Moldawska granicujo z Ukrainskeju.|Mołdawia graniczy z Ukrainą.}}
  +
* {{test|dsb|Włoska granicujo z Francojskeju.|Włochy graniczą z Francją.}}
  +
* {{test|dsb|Italska granicujo z Francojskeju.|Włochy graniczą z Francją.}}
  +
* {{test|dsb|Finska granicujo z Šwedskeju.|Finlandia graniczy z Szwecją.}}
  +
* {{test|dsb|Hungorska granicujo z Słowakskeju.|Węgry graniczą ze Słowacją.}}
  +
* {{test|dsb|Makedońska granicujo z Bulgarskeju.|Macedonia graniczy z Bułgarią.}}
  +
* {{test|dsb|Pśichod wiźim w carnych barwach.|Przyszłość widzę w czarnych barwach.}}
  +
* {{test|dsb|prědny kšac na puśu k socializmoju|pierwszy krok na drodze do socjalizmu}}
  +
* {{test|dsb|Mój bratš z manźelskeju|Mój brat z żoną.}}
  +
* {{test|dsb|To mamy za rědne|Uważamy to za piękne.}}
  +
* {{test|dsb|Jubilejne lěto jo se 1. januara zachopiło z wjelikim nowolětnym koncertom a wóno se zakońcyjo 30. nowembra ze swěźeńskim aktom w Chośebuskem źiwadle.|Jubileuszowy rok zaczął się 1 stycznia z wielkim noworocznym koncertem i zakończył się 30 listopada ze świątecznym przedstawieniem w chociebuskim teatrze.}}
  +
* {{test|dsb|Barliń jo jadno z nejwětšych městow pó wobydlarjach w EU.|Berlin jest jednym z największych miast w UE pod względem liczby mieszkańców.}}
  +
  +
===Rzeczowniki===
  +
* {{test|dsb|dom za starych luźi|dom starców}}
  +
* {{test|dsb|z nožom kšajaś|kroić nożem}}
  +
* {{test|dsb|Pśerada markgroby Gera|Zdrada margrabiego Gerona}}
  +
* {{test|dsb|Wóna jo pśinjasła cełu kopicu knigłow.|Ona przyniosła całą stertę książek}}
  +
* {{test|dsb|Kněz Alfred M. z Chóśebuza jo napisał wucbnicu dolnoserbskeje rěcy za Pólakow.|Pan Alfred M. z Chociebuża napisał podręcznik języka dolnołużyckiego dla Polaków.}}
  +
* {{test|dsb|Profesor pśez swóju reputaciju njemało prestiž towaristwa pówušył|Profesor przez swoją reputację powiększył niemało prestiż stowarzyszenia.}}
  +
* {{test|dsb|Zymny wětš dujo pśez Błota, kótarež jo běły sněg wuzapokšywał.|Zimny wiatr wieje przez Błota, które przykrył biały śnieg.}}
  +
* {{test|dsb|redakcija dolnoserbskego tyźenika Nowy Casnik|redakcja dolnołużyckiego tygodnika Nowy Casnik.}}
  +
  +
===Liczebniki===
  +
* {{test|dsb|Historiski 8. maj 1945 jo Serbam pśinjasł wulichowanje z jabrja nimskego fašizma.|Historyczny dzień ósmego maja 1945 przyniósł Łużyczanom wyzwolenie z jarzma faszyzmu niemieckiego.}}
  +
* {{test|dsb|Wóna jo lěbda źaseś lět stara.|Ona ma ledwie dziesięć lat.}}
  +
* {{test|dsb|Pśepšosymy něnto njeźelu zeger dwěju wótpołdnja do Bórkow na serbsku namšu.|Zapraszamy teraz w niedzielę o godzinie drugiej po południu do Burga na łużycką mszę.}}
  +
* {{test|dsb|Molekul jo źěl, kótaryž wobstoj z dweju abo wěcej atomow zwězanych pśez kowalentnu wězbu.|Molekuła jest cząstką, która składa się z dwóch albo więcej atomów związanych przez wiązanie kowalencyjne.}}
  +
  +
===Rozkazujacy===
  +
* {{test|dsb|Naš wšedny klěb daj nam źěnsa.|Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj.}}
  +
* {{test|dsb|Wužeń kócku z kuchnje!|Wygoń kota z kuchni!}}
  +
* {{test|dsb|Zacyń wokno!|Zamknij okno!}}
  +
* {{test|dsb|Pšosćo, ga buźo wam dane; pytajśo, ga buźośo namakaś|Proście, a będzie wam dane, szukajcie, a znajdziecie}}
  +
  +
===Czasowniki modalne===
  +
* {{test|dsb|Wóna jo kśěła klěb kupiś.|Ona chciała kupić chleb.}}
  +
* {{test|dsb|Lěbda som wobjed zjědł, som musał do města jěś.|Ledwo zjadłem obiad, musiałem jechać do miasta.}}
  +
* {{test|dsb|Wón musy hyšći wjele nawuknuś.|On musi się jeszcze wiele nauczyć.}}
  +
* {{test|dsb|Wóna co wuměś lětaś.|Ona chce umieć latać.}}
  +
* {{test|dsb|Ty dejš wjele wódy piś.|Powinieneś pić dużo wody.}}
  +
  +
===Pytania===
  +
* {{test|dsb|Chto spěwa na zelenej gorcycce spod słodkim bomom tak wjasele?|Kto śpiewa na tej górze zielonej, pod słodkim drzewem wesołe tony?}}
  +
* {{test|dsb|Móžoš wujś pśed dom?|Możesz wyjść przed dom?}}
  +
* {{test|dsb|Co mam cyniś?|Co mam robić?}}
  +
* {{test|dsb|Kak se maš?|Jak się masz?}}
  +
* {{test|dsb|Źo jo mój kłobyk?|Gdzie jest mój kapelusz?}}
  +
* {{test|dsb|Co ga tog djasa jo ten stary źěd kśěł?|Czego do diabła chciał ten stary dziad?}}
  +
* {{test|dsb|Ga buźo pśiducy bus?|Kiedy będzie następny autobus?}}
  +
* {{test|dsb|Ga sy se jogo za to pšašał?|Kiedy pytałeś się go o to?}}
  +
  +
===Strona bierna===
  +
* {{test|dsb|Grodk jo staršy ako Chośebuz, jo wón był južo 893 od kejžora Arnulfa twarjony.|Grodk jest starszy od Chociebuża, został założony w 893 r. przez cesarza Arnulfa.}}
  +
* {{test|dsb|Pśed drugeju swětoweju wójnu jo se Serbska ludowa strona pśez fašistiske kněžarstwo zakazała.|Przed drugą światową wojną Serbołużycka partia ludowa została zakazana przez rząd faszystowski.}}
  +
* {{test|dsb|Šula za dolnoserbsku rěc a kulturu jo wusko zwězana ze wšyknymi serbskimi institucijami, towaristwami.|Szkoła dolnołużyckiego języka i kultury ściśle jest związana z łużyckimi instytucjami i towarzystwami.}}
  +
  +
===Tryb przypuszczajacy===
  +
* {{test|dsb|Gaby był atom tak wjeliki ako jadna katedrala, by jědro było małke ako mucha.|Gdyby atom był tak wielki jak jedna katedra, jądro byłoby małe jak mucha.}}
  +
* {{test|dsb|Ja by za to był, se pó pšawopisu měś a jano mjenja z wjelikimi pismikami pisaś.|Ja byłbym za tym, by stosować się do ortografii i tylko nazwy pisać wielkimi literami.}}
  +
  +
===Niezaklasyfikowane===
  +
* {{test|dsb|Požycanje dolnoserbskich słowow do gornoserbskeje pisneje rěcy jo pak wostało marginalne zjawjenje.|Zapożyczanie słów dolnołużyckich do górnołużyckiego języka literackiego pozostało zjawiskiem marginalnym.}}
  +
* {{test|dsb|Śele, njewĕš ga, až...|Ty głupku, nie wiesz, że...}}
  +
* {{test|dsb|Cłowjek njejo žywy wót samego klěba. |Nie samym chlebem żyje człowiek.}}
  +
* {{test|dsb|Prědny raz pisnje mjenujo frankojski chronist Fredegar Serbow w lěśe 631.|Pierwszy raz pisemnie wzmiankuje Łużyczan frankijski kronikarz Fredegar w roku 631.}}
  +
* {{test|dsb|Wutšobnje se śi źěkujom!|Serdecznie Ci dziękuję!}}
  +
* {{test|dsb|Kak su w Albańskej se šćitali pšawa narodnych mjeńšynow?|Jak w Albanii przestrzegano praw mniejszości etnicznych?}}
  +
* {{test|dsb|Som wunkuł rumunšćinu.|Uczyłem się rumuńskiego.}}
  +
* {{test|dsb|Źinsa jo stwórtk.|Dzisiaj jest czwartek.}}
  +
* {{test|dsb|Wšykno, což jo sam wuměł jo jich wucył.|Wszystkiego, co sam umiał, ich uczył.}}
  +
* {{test|dsb|Wóna jo Albanarka.|Ona jest Albanką.}}
  +
* {{test|dsb|Tradicija njama hyšći 400 lět.|Tradycja nie ma jeszcze 400 lat.}}
  +
* {{test|dsb|Z Dolnoserbskego gymnazija njepśijźo dosć zapalonych procowarjow a gymnazij taku funkciju teke społniś njamóžo.|Z dolnołużyckiego gimnazjum nie przyjdzie dość zapalonych pracowników i gimnazjum takiej funkcji też spełnić nie może.}}
  +
* {{test|dsb|Škoda, až njejo wěcej gósćow pśišło.|Szkoda, że nie przyszło więcej gości.}}
  +
* {{test|dsb|Ionowe pśeplety wóźe milinu jano w škrjeńcu a w rozpušćonce. Njejsu to pak elektrony, kótarež wóźe milinu, ale rozpušćone iony.|Jonowe struktury przewodzą prąd tylko stopione lub w roztworze. Nie elektrony są jednak tym, co przewodzi prąd, lecz (są tym) rozpuszczone jony.}}

Latest revision as of 22:10, 2 December 2010

Przymiotniki[edit]

  • (dsb) To běšo jogo staršy syn. → To był jego starszy syn.
  • (dsb) Jogo swójski bratš jo jogo pśeraźił. → Zdradził go własny brat.
  • (dsb) dolnoserbska ortografija → ortografia dolnołużycka
  • (dsb) Cerwjene mórjo → Morze Czerwone
  • (dsb) Słyńco jo ceły źeń swěśiło. → Słońce świeciło cały dzień.
  • (dsb) Zymny wětš dujo pśez Błota, kótarež jo běły sněg wuzapokšywał. → Zimny wiatr wieje przez białe, przykryte śniegiem Błota.
  • (dsb) Kompozicija ako słowotworna metoda jo w dolnoserbšćinje podrědowanu rolu grała. → Złożenie jako metoda słowotwórcza odgrywała w języku dolnołużyckim podrzędną rolę.
  • (dsb) Grodk jo staršy ako Chośebuz. → Grodk jest starszy od Chociebuża.
  • (dsb) zachopjeńk měrca → początek marc
  • (dsb) źiśecy chor → chór dziecięcy
  • (dsb) wótšy kuchinski nož → ostry nóż kuchenny
  • (dsb) wótšy protest → ostry, gwałtowny protest
  • (dsb) Wjacork serbskeje literatury, muziki a źiwadła w Praze. → Wieczorek łużyckiej literatury, muzyki i teatru w Pradze
  • (dsb) w połączeniu: maśerna rěc → język ojczysty
  • (dsb) łatyńska rěc → język łaciński, łacina
  • (dsb) Jaden gólc w Brjazynje jo ceły źeń kónje pasł. → Pewien chłopak w Briesen cały dzień pasł konie.
  • (dsb) Někotare mysle až jo to jadna rěc, druge až stej to rozdźělnej samostatnej rěcy. → Niektórzy myślą, że jest to jeden język, drudzy, że są to oddzielne, samodzielne języki.
  • (dsb) Stary a nazgónity źěd jo raz gronił: → Stary i doświadczony dziad powiedział raz:

Przysłówki[edit]

  • (dsb) Wón jo kónja do drebota pógónił. → Pognał konia kłusem.
  • (dsb) We młodej wutšobje njamožo tužyca dłujko kněžyś. → W młodym sercu smutek długo panować nie może.
  • (dsb) Dom jo masiwnje twarjony → Dom jest masywnie zbudowany.
  • (dsb) mjazy swětowyma wojnoma → w międzywojniu

Zaimki wskazujace i osobowe[edit]

  • (dsb) Zyma jogo tśěso → Zimno go trzęsie
  • (dsb) Wóna bydli w Andorrje. → Ona mieszka w Andorze.
  • (dsb) – Co sy kupił? – To, což jo mě maś powěźeła. → – Co kupiłeś? – To, co mi mama powiedziała.

Zaimki dzierżawcze[edit]

  • (dsb) Kócka swóje kóśeta ližo. → Kotka liże swoje kocięta.
  • (dsb) za wašu a našu lichotu → za wolność waszą i naszą
  • (dsb) Conozco a Juan, pero no conozco a su mujer. → Znam Jana, ale nie znam jego żony.
  • (dsb) Conozco a Juana, pero no conozco a su marido. → Znam Janinę, ale nie znam jej męża.
  • (dsb) Señor director, acaba de llamar su mujer. → Panie dyrektorze, przed chwilą dzwoniła pana żona.
  • (dsb) Kuždy z nas jo to wěźeł. → Każdy z nas to wiedział.

Spójniki i zdania złożone[edit]

  • (dsb) Gaž jo był 2 lěśe stary, jo jogo nan wumrěł. → Gdy miał 2 lata, umarł jego ojciec.
  • (dsb) Toś to zjawjenje jo typiske za luźi, kotarež su se dolnoserbšćinu w šuli pśiswojli. → To zjawisko jest typowe dla ludzi, którzy przyswoili sobie dolnołużycki w szkole.
  • (dsb) Kito Michałk — tak gronjašo se tomu molarjeju — njeběšo zły, ale jano lažkomyslony cłowjek. → Kito Michałk - tak nazywał się ten malarz - nie był złym, lecz tylko lekkomyślnym człowiekiem.
  • (dsb) Krowa i śele → Krowa i cielę
  • (dsb) Gaž jo kócor z domu, ga maju myšy swóju wólu. → Gdy kota nie ma, myszy harcują.
  • (dsb) Gaž maš gluku, se śi jězyk njezawijo. → Jeśli masz szczęście, nie połamiesz sobie języka.
  • (dsb) Gaž nalěśe pśichada, wótnowijo se ceła zemja. → Gdy nadchodzi wiosna, cała ziemia się odnawia.
  • (dsb) We wjelikich stronach Dolneje Łužyce jo mimo nimskeje rěcy teke dolnoserbska rěc doma: ako w pisnej tak teke w powědanej wobchadnej formje. → Na wielu terenach Dolnych Łużyc poza językiem niemieckim używany jest także język dolnołużycki, tak w formie pisanej, jak i w potocznej, mówionej.
  • (dsb) Wopytaj powědaś serbski z tymi luźimi, kenž rozměju serbski, lěcrownož sy zwucony z nimi nimski powědaś. → Spróbuj rozmawiać po łużycku z tymi ludźmi, którzy rozumieją łużycki, ale z którymi jesteś przyzwyczajony rozmawiać po niemiecku.
  • (dsb) Barliń a Hamburg stej měsće, kótarejž stej rownocasnje kraja. → Berlin i Hamburg są miastami, które są równocześnie landami.
  • (dsb) W Borkowach bydle luźe w samotnosći a se wjasele, gaž pśidu gósći. → W Borkowach ludzie mieszkają w samotności i cieszą się, gdy przyjdą goście.
  • (dsb) Kuždy Pólak, kenž te dwóje knigły pśecytajo, buźo serbski wuměś. → Każdy Polak, który przeczyta te dwie książki, będzie mówił po łużycku.
  • (dsb) Wužywanje słowjańskich požyconkow, to groni de facto górnoserbskich, jo sporadiske. → Używanie zapożyczeń słowiańskich, to znaczy de facto górnołużyckich, jest sporadyczne.
  • (dsb) Ten september na pśikład jo myslony za to, pokazaś na wšaki part nimsko-serbsku bikulturalnosć a pśirodnu dwojorěcnosć města. → Ten wrzesień na przykład jest pomyślany po to, by pokazać na rozmaite sposoby niemiecko-łużycką dwukulturalność i naturalną dwujęzyczność miasta.
  • (dsb) Cakamy, až wóna wšykno pśigótujo. → Czekamy, aż ona wszystko przygotuje.
  • (dsb) Don Bosco jo měł wurědny dar: Což jo raz cytał abo słyšał, to jo se naraz markował. → Don Bosco miał szczególny dar: co raz przeczytał albo usłyszał, od razu zapamiętywał.
  • (dsb) Pótom jo do Turina šeł, źož jo wiźeł bědne žywjenje tysacych bźezdomnych gólcow. → Potem poszedł do Turynu, gdzie widział biedne życie tysięcy bezdomnych chłopców.
  • (dsb) Njewěm, źož som mój kłobyk połožył. → Nie wiem, gdzie położyłem mój kapelusz.
  • (dsb) Wiźaŕ jo nanoju wěšćił, až buźo jogo syn pak wjeliki kral pak wjeliki swěty. → Prorok wieszczył ojcu, że jego syn będzie albo wielkim królem, albo wielkim świętym.
  • (dsb) Pśeto kuždy, kenž pšosy, dostańo, a chtož pyta, namakajo, a tomu, kenž klapa, buźo wotwoŕone. → Każdy bowiem, kto prosi, bierze; a kto szuka, znajduje; a temu, co kołacze, będzie otworzono.

Przyimki[edit]

  • (dsb) Wón jo jej dom wugótował. → On zapisał jej dom w testamencie.
  • (dsb) Bramborska granicujo z Pólskeju → Brandenburgia graniczy z Polską
  • (dsb) Wót nazymy 2003 až do lěśa 2004 jo Mato mimo źěła. → Od jesieni 2003 aż do wiosny 2004 Mato był bez pracy.
  • (dsb) W zymje we Błośe jo tež wjasele. → W zimie w Spreewaldzie też jest wesoło.
  • (dsb) Napśisko stoj pśed njeju Hanzo, pśijaśel dawno minjonych lět. → Nagle wyrósł przed nią Hanzo, przyjaciel z dawnych lat.
  • (dsb) Krowa i śeletko → Krowa z cielątkiem
  • (dsb) Prědne pisne teksty po serbsku mamy z casa po 1500 zachowane. → Pierwsze zachowane łużyckie teksty pisane pochodzą z okresu po roku 1500.
  • (dsb) Medicina pśez smarkawu → Lekarstwo na katar.
  • (dsb) Napśisko stoj pśed njeju Hanzo, pśijaśel dawno minjonych lět. → Nagle wyrósł przed nią Hanzo, przyjaciel z dawno minionych lat.
  • (dsb) graś na gitarje → grać na gitarze
  • (dsb) Po nocach běšo z Božydarom grał šach → Po nocach grał z Bożydarem w szachy.
  • (dsb) graś chowanje → bawić się w chowanego
  • (dsb) Ja bydlim w Awstriskej → Mieszkam w Austrii.
  • (dsb) Ja bydlim w Belgiskej → Mieszkam w Belgii.
  • (dsb) Kak su w Běłoruskej se šćitali pšawa narodnych mjeńšynow? → Jak na Białorusi przestrzegano praw mniejszości etnicznych?
  • (dsb) Dańska granicujo z Nimskeju. → Dania graniczy z Niemcami.
  • (dsb) Chorwatska granicujo z Słowjeńskeju. → Chorwacja graniczy ze Słowenią.
  • (dsb) Rumuńska granicujo z Bulgarskeju. → Rumunia graniczy z Bułgarią.
  • (dsb) Turkojska granicujo z Grichiskeju. → Turcja graniczy z Grecją.
  • (dsb) Estniska granicujo z Letiskeju. → Estonia graniczy z Łotwą.
  • (dsb) Špańska granicujo z Portugalskeju. → Hiszpania graniczy z Portugalią.
  • (dsb) Norwegska granicujo z Šwedskeju. → Norwegia graniczy z Szwecją.
  • (dsb) Norwegska granicujo z Šwedojskeju. → Norwegia graniczy z Szwecją.
  • (dsb) Słowakska granicujo z Českeju. → Słowacja graniczy z Czechami.
  • (dsb) Słowakska granicujo z Čechojskeju. → Słowacja graniczy z Czechami.
  • (dsb) Moldawska granicujo z Ukrainskeju. → Mołdawia graniczy z Ukrainą.
  • (dsb) Włoska granicujo z Francojskeju. → Włochy graniczą z Francją.
  • (dsb) Italska granicujo z Francojskeju. → Włochy graniczą z Francją.
  • (dsb) Finska granicujo z Šwedskeju. → Finlandia graniczy z Szwecją.
  • (dsb) Hungorska granicujo z Słowakskeju. → Węgry graniczą ze Słowacją.
  • (dsb) Makedońska granicujo z Bulgarskeju. → Macedonia graniczy z Bułgarią.
  • (dsb) Pśichod wiźim w carnych barwach. → Przyszłość widzę w czarnych barwach.
  • (dsb) prědny kšac na puśu k socializmoju → pierwszy krok na drodze do socjalizmu
  • (dsb) Mój bratš z manźelskeju → Mój brat z żoną.
  • (dsb) To mamy za rědne → Uważamy to za piękne.
  • (dsb) Jubilejne lěto jo se 1. januara zachopiło z wjelikim nowolětnym koncertom a wóno se zakońcyjo 30. nowembra ze swěźeńskim aktom w Chośebuskem źiwadle. → Jubileuszowy rok zaczął się 1 stycznia z wielkim noworocznym koncertem i zakończył się 30 listopada ze świątecznym przedstawieniem w chociebuskim teatrze.
  • (dsb) Barliń jo jadno z nejwětšych městow pó wobydlarjach w EU. → Berlin jest jednym z największych miast w UE pod względem liczby mieszkańców.

Rzeczowniki[edit]

  • (dsb) dom za starych luźi → dom starców
  • (dsb) z nožom kšajaś → kroić nożem
  • (dsb) Pśerada markgroby Gera → Zdrada margrabiego Gerona
  • (dsb) Wóna jo pśinjasła cełu kopicu knigłow. → Ona przyniosła całą stertę książek
  • (dsb) Kněz Alfred M. z Chóśebuza jo napisał wucbnicu dolnoserbskeje rěcy za Pólakow. → Pan Alfred M. z Chociebuża napisał podręcznik języka dolnołużyckiego dla Polaków.
  • (dsb) Profesor pśez swóju reputaciju njemało prestiž towaristwa pówušył → Profesor przez swoją reputację powiększył niemało prestiż stowarzyszenia.
  • (dsb) Zymny wětš dujo pśez Błota, kótarež jo běły sněg wuzapokšywał. → Zimny wiatr wieje przez Błota, które przykrył biały śnieg.
  • (dsb) redakcija dolnoserbskego tyźenika Nowy Casnik → redakcja dolnołużyckiego tygodnika Nowy Casnik.

Liczebniki[edit]

  • (dsb) Historiski 8. maj 1945 jo Serbam pśinjasł wulichowanje z jabrja nimskego fašizma. → Historyczny dzień ósmego maja 1945 przyniósł Łużyczanom wyzwolenie z jarzma faszyzmu niemieckiego.
  • (dsb) Wóna jo lěbda źaseś lět stara. → Ona ma ledwie dziesięć lat.
  • (dsb) Pśepšosymy něnto njeźelu zeger dwěju wótpołdnja do Bórkow na serbsku namšu. → Zapraszamy teraz w niedzielę o godzinie drugiej po południu do Burga na łużycką mszę.
  • (dsb) Molekul jo źěl, kótaryž wobstoj z dweju abo wěcej atomow zwězanych pśez kowalentnu wězbu. → Molekuła jest cząstką, która składa się z dwóch albo więcej atomów związanych przez wiązanie kowalencyjne.

Rozkazujacy[edit]

  • (dsb) Naš wšedny klěb daj nam źěnsa. → Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj.
  • (dsb) Wužeń kócku z kuchnje! → Wygoń kota z kuchni!
  • (dsb) Zacyń wokno! → Zamknij okno!
  • (dsb) Pšosćo, ga buźo wam dane; pytajśo, ga buźośo namakaś → Proście, a będzie wam dane, szukajcie, a znajdziecie

Czasowniki modalne[edit]

  • (dsb) Wóna jo kśěła klěb kupiś. → Ona chciała kupić chleb.
  • (dsb) Lěbda som wobjed zjědł, som musał do města jěś. → Ledwo zjadłem obiad, musiałem jechać do miasta.
  • (dsb) Wón musy hyšći wjele nawuknuś. → On musi się jeszcze wiele nauczyć.
  • (dsb) Wóna co wuměś lětaś. → Ona chce umieć latać.
  • (dsb) Ty dejš wjele wódy piś. → Powinieneś pić dużo wody.

Pytania[edit]

  • (dsb) Chto spěwa na zelenej gorcycce spod słodkim bomom tak wjasele? → Kto śpiewa na tej górze zielonej, pod słodkim drzewem wesołe tony?
  • (dsb) Móžoš wujś pśed dom? → Możesz wyjść przed dom?
  • (dsb) Co mam cyniś? → Co mam robić?
  • (dsb) Kak se maš? → Jak się masz?
  • (dsb) Źo jo mój kłobyk? → Gdzie jest mój kapelusz?
  • (dsb) Co ga tog djasa jo ten stary źěd kśěł? → Czego do diabła chciał ten stary dziad?
  • (dsb) Ga buźo pśiducy bus? → Kiedy będzie następny autobus?
  • (dsb) Ga sy se jogo za to pšašał? → Kiedy pytałeś się go o to?

Strona bierna[edit]

  • (dsb) Grodk jo staršy ako Chośebuz, jo wón był južo 893 od kejžora Arnulfa twarjony. → Grodk jest starszy od Chociebuża, został założony w 893 r. przez cesarza Arnulfa.
  • (dsb) Pśed drugeju swětoweju wójnu jo se Serbska ludowa strona pśez fašistiske kněžarstwo zakazała. → Przed drugą światową wojną Serbołużycka partia ludowa została zakazana przez rząd faszystowski.
  • (dsb) Šula za dolnoserbsku rěc a kulturu jo wusko zwězana ze wšyknymi serbskimi institucijami, towaristwami. → Szkoła dolnołużyckiego języka i kultury ściśle jest związana z łużyckimi instytucjami i towarzystwami.

Tryb przypuszczajacy[edit]

  • (dsb) Gaby był atom tak wjeliki ako jadna katedrala, by jědro było małke ako mucha. → Gdyby atom był tak wielki jak jedna katedra, jądro byłoby małe jak mucha.
  • (dsb) Ja by za to był, se pó pšawopisu měś a jano mjenja z wjelikimi pismikami pisaś. → Ja byłbym za tym, by stosować się do ortografii i tylko nazwy pisać wielkimi literami.

Niezaklasyfikowane[edit]

  • (dsb) Požycanje dolnoserbskich słowow do gornoserbskeje pisneje rěcy jo pak wostało marginalne zjawjenje. → Zapożyczanie słów dolnołużyckich do górnołużyckiego języka literackiego pozostało zjawiskiem marginalnym.
  • (dsb) Śele, njewĕš ga, až... → Ty głupku, nie wiesz, że...
  • (dsb) Cłowjek njejo žywy wót samego klěba. → Nie samym chlebem żyje człowiek.
  • (dsb) Prědny raz pisnje mjenujo frankojski chronist Fredegar Serbow w lěśe 631. → Pierwszy raz pisemnie wzmiankuje Łużyczan frankijski kronikarz Fredegar w roku 631.
  • (dsb) Wutšobnje se śi źěkujom! → Serdecznie Ci dziękuję!
  • (dsb) Kak su w Albańskej se šćitali pšawa narodnych mjeńšynow? → Jak w Albanii przestrzegano praw mniejszości etnicznych?
  • (dsb) Som wunkuł rumunšćinu. → Uczyłem się rumuńskiego.
  • (dsb) Źinsa jo stwórtk. → Dzisiaj jest czwartek.
  • (dsb) Wšykno, což jo sam wuměł jo jich wucył. → Wszystkiego, co sam umiał, ich uczył.
  • (dsb) Wóna jo Albanarka. → Ona jest Albanką.
  • (dsb) Tradicija njama hyšći 400 lět. → Tradycja nie ma jeszcze 400 lat.
  • (dsb) Z Dolnoserbskego gymnazija njepśijźo dosć zapalonych procowarjow a gymnazij taku funkciju teke społniś njamóžo. → Z dolnołużyckiego gimnazjum nie przyjdzie dość zapalonych pracowników i gimnazjum takiej funkcji też spełnić nie może.
  • (dsb) Škoda, až njejo wěcej gósćow pśišło. → Szkoda, że nie przyszło więcej gości.
  • (dsb) Ionowe pśeplety wóźe milinu jano w škrjeńcu a w rozpušćonce. Njejsu to pak elektrony, kótarež wóźe milinu, ale rozpušćone iony. → Jonowe struktury przewodzą prąd tylko stopione lub w roztworze. Nie elektrony są jednak tym, co przewodzi prąd, lecz (są tym) rozpuszczone jony.